نقض اصل لزوم وفای به عهد به موجب اصل حاکمیت دایمی دولت بر منابع طبیعی: جبران خسارت یا پرداخت غرامت؟

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار حقوق بین‌الملل دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی

2 دکتری حقوق خصوصی دانشگاه امام صادق (ع)

3 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه خوارزمی

چکیده

قاعدۀ لزوم وفای به عهد، اساسی‌ترین اصل حاکم بر قراردادهای بین­المللی است که تحت تأثیر اقدامات دولت‌ها، با اصول دیگری مانند اصل حاکمیت دایمی دولت بر منابع طبیعی، محدود شده است. رویّۀ قضایی بین­‌المللی نشان می­دهد که اگر اِعمال حاکمیت در قراردادهای نفتی از طریق مصادره و ملی ‌کردن اموال سرمایه‌گذار خارجی، به خاتمۀ قرارداد بیانجامد، دولت باید نسبت به جبران خسارت بر مبنای ارزش دفتری اموال مصادره شده و یا پرداخت غرامت بر اساس حقوق بین­­الملل اقدام کند؛ به گونه‌ای که اگر ملی ‌کردن و مصادره توسط حاکمیتی مشروع و با رعایت منافع عموم و بدون هرگونه تبعیض انجام شود، آن‌گاه لزوم جبران خسارت از سرمایه‌گذار خارجی مطرح می‌شود؛ والا باید از پرداخت غرامت بر اساس حقوق بین­‌الملل که افزون بر جبران خسارت، شامل حکم به جبران عدم­النفع ناشی از منافع آتیه نیز می‌شود، سخن راند. البته لازمۀ حکم به جبران خسارت یا پرداخت غرامت، مشروعیت حکومت است؛ به گونه‌ای که در فرض شناسایی حاکمیت توسط سایر تابعان حقوق بین­‌الملل، می‌توان تکلیف به جبران خسارت یا پرداخت غرامت را الزامی دانست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Breaching the Principle of pacta sunt servanda by Virtue of the Principle of Permanent Sovereignty over Natural Resources: Compensation or Indemnity

نویسندگان [English]

  • Mehdi Abbasi Sarmadi 1
  • Masoud Amani 2
  • Mohamad Javad Goharian 3
1 Associate professor of international law, Kharazmi University
2 Ph.D. of private law, Imam Sadegh University
3 Ph.D. student of private law, Kharazmi University
چکیده [English]

The rule of pacta sunt servanda, as the most fundamental principle governing international treaties, has been limited under the influence of the actions of governments by other principles such as the principle of permanent sovereignty over natural resources. International judicial procedure indicates that if exercising sovereignty in oil contracts through expropriation and nationalization of foreign investor's properties leads to the termination of a contract, the State should  provide compensation based on the book value of the seized property or indemnify on the basis of international law, such that if nationalization and expropriation is carried out by a legitimate authority and with observance of public interests and without any discrimination, the necessity of obtaining compensation from the foreign investor will be raised. Otherwise, indemnification based on international law which includes compensation as well as judgment to compensate the loss of benefits from future advantages should be discussed. But it is necessary that the judgment for compensation or indemnification is issued by a legitimate State in a way that in the situation of identification of governance by other followers of international law in compensation or indemnification can be deemed necessary.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pacta saunt servanda
  • Permanent Sovereignty over natural Resources
  • Legitimate sovereignty
  • compensation
  • indemnification

مراجع

) فارسی
الف) کتاب­ها
1. امانی، مسعود (۱۳۹۳). حقوق قراردادهای بین‌المللی نفت. تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
2. شاو، ملکم (۱۳۷۴). حقوق بین­الملل. ترجمۀ محمدحسین وقاری، چاپ دوم، نشر اطلاعات.
ب) مقاله­ها
3. آقایی، داود؛ آقایی، صدیقه (۱۳۹۳). «بازخوانی پروندۀ ‌شرکت ‌نفت‌ ایران و انگلیس ‌در دیوان بین­‌المللی دادگستری». پژوهشنامۀ روابط بین­‌الملل، دورۀ ۷، شمارۀ ۲۶.
4. احمدی طباطبایی، محمدرضا؛ آرام، محمدرضا (۱۳۹۳). «اصل وفای به تعهدات و قراردادها؛ مقایسۀ حقوق بین­الملل اسلامی و حقوق بین­الملل معاصر». اندیشه‌های حقوق عمومی، شمارۀ اول پیاپی ۶، ص 83-96.
5. القشیری، احمد؛ ریاض، طارق (۱۳۸۲). «قانون حاکم بر نسل جدید قراردادهای نفتی: چرخش در روند داوری». ترجمۀ محسن محبی، مجلۀ حقوقی، دورۀ ۲۰، ص 29-10۹.
6. الیاسی، مرتضی (۱۳۸۲). «حقوق سرمایه­گذاری خارجی؛ غرامت ناشی از فسخ یا نقض قراردادهای دولت با بیگانگان». ماهنامۀ معرفت، سال دوازدهم، شمارۀ ۷، ص 35-47.
7. باوت، دریک ویلیام (1372). «قراردادهای دولت با بیگانگان: تحولات معاصر در مسئله غرامت ناشی از فسخ یا نقض این نوع قراردادها». مجلۀ حقوقی بین­المللی، دورۀ 12، شمارۀ 16-17، ص 357-452.
8. برامرز، ب (۱۳۶۸). «حاکمیت در منابع طبیعی». ترجمۀ علی نوبری حیرانی، مجلۀ حقوقی بین­‌المللی، شمارۀ ۱۱، ص 211-224.
9. جوانمردی، ناهید (۱۳۸۲). «ماهیت وفای به عهد و بررسی مصادیق آن در حقوق ایران». نشریۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شمارۀ ۶۲، ص 45-69.
10. صادقی، حسین (۱۳۸۴). «نقدی بر اسباب سقوط تعهدات در قانون مدنی ایران (با مطالعۀ تطبیقی)». مجلۀ کانون وکلا، شمارۀ ۵۶، ص 205-228.
11. عزیزی، ستار (۱۳۸۷). «استقلال کوزوو: بررسی مشروعیت جدایی یک­جانبه در حقوق بین­‌الملل»، مجلۀ حقوقی، شمارۀ ۳۸، ص 11-45.
12. فرهنگی، حسین (۱۳۴۲). «حاکمیت دایمی ملت‌‌‌ها بر منابع طبیعی خود». مجلۀ کانون وکلا، شمارۀ ۸۵، ص 102-118.
13. کمایستانی، کرم‌علی (۱۳۷۰). «مطالعه‌ای در اصول حقوق بین­الملل (اصل تساوی حاکمیت دولت‌ها، اصل حاکمیت دایمی دولت‌ها بر منابع طبیعی». مجلۀ حقوقی دادگستری، شمارۀ ۲، ص 111-123.
14. منیرالزمان، ا.ف.م (۱۳۷۸). «قراردادهای دولت با بیگانگان: ‌مسئلۀ تغییر یک­جانبۀ قرارداد توسط دولت در حقوق بین­‌الملل معاصر». ترجمۀ محمدجواد میرفخرایی، مجلۀ حقوقی، شمارۀ ۲۴، ص 221-275.
15. لاریجانی، محمدصادق (۱۳۸۱). «مبانی مشروعیت حکومت‌ها». الهیات و حقوق، شمارۀ ۳، ص 9-32.
ج) سایر
16. درایتی، حمید (۱۳۸۹). «حاکمیت دایمی بر منابع طبیعی در حقوق بین‌الملل اقتصادی». دانشگاه پیام نور (پایان­نامه).
17. نیل­فروشان، مانی (۱۳۸۴). «وضعیت حقوقی قراردادهای منعقده میان دولت و شرکت‌های خارجی راجع به منابع طبیعی نفتی». دانشگاه شهید بهشتی (پایان‌نامه).
 
2) انگلیسی
18. Anand, R. P. (1989). "Sovereignty of States in an Interdependent World", Collected Courses of The Hague Academy of International Law, p: 37.
19. Baetens, Freya (2013). “Investment Law Within International Law: Integrationist Perspectives”, Cambridge University Press, p: 271.
20. Bungenberg, Marc. Hobe, Stephan (2015). “Permanent Sovereignty over Natural Resources”, Springer International Publishing, p: 11.
21. Byers, Michael (2000). “International Law and the American National Interest”, Chicago Journal of International Law, Vol: 1, No 2, p: 257.
22. Corten, Olivier, Klein, Pierre (2011). “The Vienna Conventions on the Law Of Treaties: A Commentary”, Oxford University Press, Vol. 1, p: 663.
23. ELC, 727th meeting, 10 May 1964, para: 26, Yearbook of the International Law Commission, Vol. I, p: 27.
24. Hofbauer, Jane A. (2009). “The Principle of Permanent Sovereignty over Natural Resources and Its Modern Implications”, Supervisor: Aðalheiður Jóhannsdóttir, Faculty of Law, University of Iceland.
25. Kelsen, Hans (2012). “Principles of International Law”, Lawbook Exchange, p: 447.
26. Ludsin, Hallie (2013), “Returning Sovereignty to the People”, Journal of Ttransnational Law, Vol. 46, No. 97, p:102.
27. Lauterpacht, Hersch (1932). “The Nature of International Law and General Jurisprudence”, Economica, Vol. 37, p: 301.
28. Lazlo, Ervin. Kurtzman, Joel. (1981). “Political and Institutional Issues of the New International Economic Order” Pergamon Press, p:20.
29. Maniruzzaman, A.F.M. (2008). “The Pursuit of Stability in International Energy Investment Contracts: A Critical Appraisal of the Emerging Trends”, Journal of World Energy Law & Business, Vol. 1, No. 2, p: 129.
30. Rayfuse, Rosemory (1993). “ICSID Reports: Volume 1: Reports of Cases Decided Under the Convention on the Settlement of Investment Disputes between States and Nationals of Other States”, Cambridge University Press, p: 308.
31. Raphael, David Daiches (1990). “Problems of Political Philosophy”, Palgrave, p: 175.
32. Schrijver, Nico (2008). “Sovereignty Over Natural Resources: Balancing Rights and Duties”, Cambridge University Press, p: 349.
33. Voskuil, Cornelis Carel Albert, Wade, John Anthony (1983). “Hague-Zagreb Essays 4: On The Law of International Trade”, Kluwer Boston Publishers, p: 381.
مطالعات حقوق انرژی
دوره 4، شماره 1
بهار و تابستان
فروردین 1397
صفحه 183-210

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار