نهاد رگولاتور انرژی و ظرفیت های حقوقی آن در اقتصاد غیرنفتی ‏‏(مطالعة موردی نهاد شبه رگولاتور وزارت نیرو: ‏هیأت تنظیم بازار برق ایران)‏

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد حقوق نفت و گاز دانشکدة نفت تهران دانشگاه صنعت نفت‏

2 دانشیار گروه حقوق عمومی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

    در اقتصادهای غیرنفتی تکیه اصلی تأمین درآمد و ارزآوری از منابع نفتی برداشته شده و بر سایر منابع هم توجه می ­شود. این کاهش تمرکز از منابع انرژی، به ­ویژه منابع نفتی، بر چهارچوب قوانین حوزة انرژی و نیز جایگاه و ظرفیت­ های حقوقی نهادهای تنظیم ­گرِ بخش ­های انرژی تأثیر بسیاری داشته است که نتیجة آن تضمین بیشتر کارآمدی حوزة انرژی­ ها و نهادهای مربوطة   آن­ها خواهد بود. در این پژوهش، بررسی ظرفیت ­های حقوقی نهادهای تنظیم ­گر به عنوان ابزاری غیرمستقیم در اقتصاد غیرنفتی مورد نظر است. همچنین، ازآنجاکه هیأت تنظیم بازار برق ایران، نهادی با اختیارات -هرچند محدودتر- مشابه با نهاد تنظیم ­گر است، در این تحقیق، اختیارات و وظایف نهاد یادشده به عنوان نهاد شبه رگولاتور در صورتی که پایه­ های اصلی اقتصاد مبتنی بر نفت نباشد، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Energy Regulatory Entity and its Legal ‎Capacities in the Non-Oil Economy (Case Study ‎of the Ministry of Energy Quasi-Regulatory ‎Entity: Iranian Electricity Market ‎Regulatory Board)‎

نویسندگان [English]

  • Mahsa Olyaee 1
  • Vali Rostami 2
1 M.Sc in Oil and Gas Law at Petroleum University of Technology, Tehran ‎Faculty of Petroleum
2 Associate Professor of Public Law at Faculty of Law and Political Science, ‎University of Tehran
چکیده [English]

In non-oil economies, the main reliance on revenue and currency is removed from oil resources and other sources are considered. This reduction in the concentration of energy resources, especially oil resources, has had a profound effect on the framework of energy laws, as well as the legal status and capacity of energy regulators, resulting in greater assurance of energy efficiency and related institutions. In this study, the legal capacity of regulatory institutions as an indirect tool in the non-oil economy is considered. Also, since the Iranian Electricity Market Regulatory Authority is an institution with similar powers to a regulatory body, although more limited, in this study it is considered as a quasi-regulatory body of its powers and functions as if the main foundations of the economy are not oil-based.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic shocks
  • Energy law
  • Energy Management
  • Energy regulatory
  • ‎Regulatory organization. ‎
  1. منابع

    الف) فارسی

    1. آل­ عمران، رویا؛ علی آل­عمران (1393). «بررسی تأثیر صادرات غیرنفتی و سرمایه ­گذاری مستقیم خارجی بر تولید ملی (کاربرد روش ARDL)». فصلنامة سیاست­ های مالی و اقتصادی، سال دوم، شمارة 6، ص48-23. در:

    http://qjfep.ir/article-1-40-fa.html (8 بهمن 1399)

    1. اصغرنیا، مرتضی؛ ولی رستمی (1397). «درآمدی بر ویژگی ­های مقررات اقتصادی خوب و کارآمد در حقوق رقابت». فصلنامة علمی- پژوهشی حقوق اداری، سال پنجم، شمارة 15، ص73-55. در:

    -fa.html1-254  http://qjal.smtc.ac.ir/article (8 بهمن 1399)

    1. حاجی ­میرزایی، سیدمحمدعلی (1385). «ورود درآمدهای نفتی به اقتصاد ایران». مجلة بررسی­ های اقتصاد انرژی، سال دوم، شمارة 3، ص31-4. در: http://noo.rs/5fha7 (6 بهمن 1399)
    2. خواجوی، علی (1394). «تبیین وظایف و کارکردهای تنظیم­ گری در حوزة نفت و گاز و مطالعة تجارب کشورهای منتخب». ماهنامة علمی- ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، شمارة 130، ص29-21. در: magiran.com/p1510938 (6 بهمن 1399)
    3. دمیری، فاطمه؛ کریم اسلاملوییان؛ ابراهیم هادیان؛ رضا اکبریان (1396-1395). «تأثیر تکانه ­های نفتی تراز تجاری و متغیرهای کلان اقتصاد ایران با استفاده از یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی». فصلنامة علمی- پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، سال ششم، شمارة 23، ص60-35. در: «10.22084/AES.2017.12109.2311» -https://aes.basu.ac.ir/article_2028.html (12 بهمن 1399)
    1. رستمی، ولی؛ لیلی مقیمی (1396). «بررسی چگونگی تشکیل نهادهای تنظیم مقررات انرژی در کشور با رویکرد تطبیقی». فصلنامة مطالعات حقوق انرژی، دورة سوم، شمارة 2، ص254-219. در:

    «10.22059/JRELS.2018.241195.142» -https://jrels.ut.ac.ir/article_65816.html (12 بهمن 1399)

    1. شیروی، عبدالحسین (1395). حقوق نفت و گاز. تهران. انتشارات میزان.
    2. معاونت اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران (1395). گزارش «اولویت ­های همکاری اقتصادی- تجاری با دانمارک». در:  https://research.chambertrust.ir/0311-.html (13 بهمن 1399)
    3. معاونت پژوهش ­های اقتصادی دفتر مطالعات اقتصادی بخش عمومی (1397). «مفهوم تنظیم ­گری و ارتباط آن با نظام حکمرانی». در: https://rc.majlis.ir/fa/report/show/1067009 (10 بهمن 1399)
    4. معاونت پژوهش­ های زیربنایی و امور تولیدی دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن (1397). «دربارة تشکیل وزارت انرژی: دلایل عدم موفقیت شورای عالی انرژی». در: https://rc.majlis.ir/fa/report/show/1063308 (10 بهمن 1399)
    5. محنت­فر، یوسف؛ حسین خاکپور (1384). «ارزیابی میزان صادرات غیرنفتی و اثر آن بر رشد اقتصادی در ایران: یک تحلیل تجربی (1383-1355)». مجلة اقتصادی، سال پنجم، شمارة 51-52، ص111-91. در:

    377-1 -fa.html http://ejip.ir/article (12 بهمن 1399)

    1. مهرآرا، محسن (1392). «آثار درآمدهای نفتی بر رشد اقتصادی ایران مبتنی بر شکست­ های ساختاری درون­زا». فصلنامة علوم اقتصادی، سال هشتم، شمارة 26، ص52-33. در: http://noo.rs/NaTsX (12 اسفند 1399)
    2. میدری، احمد (1385). «مقدمه ­ای بر نظریة حکمرانی خوب». فصلنامة علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، شمارة 22، ص287-261. در: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=56905(16 بهمن 1399)

    ب) خارجی

    14. David L Schwartz. )2016). The Energy Regulation and Markets review. Law Business Research Lt, London, UK. https://thelawreviews.co.uk/title/the-energy-regulation-and-markets-review (Accessed 29 January 2021).

    15. Hoffmann, Peter (2001). The Danish Energy Reform. Association of Danish Energy Companies, P65-71. https://inis.iaea.org/search/search.aspx?orig_q=RN:33039373 (Accessed 4 January 2021).

    16. Jamasb, Tooraj; Rabindra Nepal; Govinda Timilsina; Michael Toman (2014). Energy Sector Reform, Economic Efficiency & poverty Reduction. Queenslamd University, Business School. http://www.uq.edu.au/economics/abstract/529.pdf (Accessed 4 January 2021).

    17. Martha M. Roggenkamp; Ronne, Redgwell; Del Guay (2001). Energy Law in Europe. Oxford University, New York First Publish. https://global.oup.com/academic/product/energy-law-in-europe-9780198712893 (Accessed 5 January 2021).

    18. Sharifi Renani, Hossein; Mollaesmaeili-Dehshiri, Hassan; Mirfateh, Maryam (2013). “Analysis the aimpact of Good Governance on the Non-Oil Export of Oil Exporting Countries”. Munich Personal RePEc Archive, No: 81481. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/81481/ (Accessed 31 October 2020).

    19. Poulsen, Bo; Mogens Rüdiger (2020). “1950s Syndrome and Danish Energy Consumption and Production”. Ethics in Danish Energy Policy, 10.4324/9781003008705-3 (Accessed 31 October 2020).

    20. Schneider, Volker (2013). “Regulatory Governance and the Modern Organizational state: The Place of regulation in Contemporary State Theory”. Presented at Workshop of Universitat Pompeu Fabra, Barcelona.  http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.469.9278&rep=rep1&type=pdf  (Accessed 8 January 2021).

    21. Zinaman, Owen; Mackay Miller; Morgan Bazilian (2014). “The Evolving Role of the Power Sector Regulator”. A Clean Energy Regulators Initiative Report, national laboratory of the U.S. Department of Energy, Office of Energy Efficiency & Renewable Energy. https://www.nrel.gov/docs/fy14osti/61570.pdf (Accessed 8 January 2021).