بیمة شناورهای دریایی؛ نیاز تجاری و انتخاب قراردادی یا الزام قانونی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار ،گروه حقوق خصوصی و اسلامی، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دکتری حقوق، نفت و گاز، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

ریسک‌ها و خطرات گسترده‌ای که در دریاها وجود دارد، به ورود خسارات سنگین به هر یک از فعالان عرصة دریا اعم از تجار، مالکان شناورها و دولت‌ها می‌انجامد. توانایی مالی هر یک از فعالان این عرصه در جبران خسارات وارده بسیار محدود است و یا حتی ممکن است به ایجاد خساراتی جبران‌ناپذیر هم‌چون آلودگی‌های زیست‌محیطی بینجامد که صرفاً نتوان آن‌ها را از طریق مادی جبران کرد و دارای آثار جانبی منفی گسترده‌ای باشد. بنابراین امروزه موضوع اخذ بیمه‌های دریایی اهمیت بسزایی یافته و فارغ از منفعت عقلایی و نیاز تجاری، دارای الزامات قانونی و بین‌المللی است. با مداقه در کنوانسیون‌های بین‌المللی مشخص گردید که با توجه به اهمیت موضوع و به‌منظور کاهش ریسک فعالان عرصة دریا، انواع بیمه‌های شناورهای دریایی اعم از بیمه‌های حمایت و جبران خسارات، بدنه و ماشین‌آلات، محموله و... مورد پیش‌بینی قرار گرفته و اصل بیمة اجباری در دریا عمدتاً به‌منظور اطمینان از پرداخت بدهی و جبران خسارت به وجود آمده است تا از این طریق توانایی پرداخت خسارات از سوی مالکان شناورها به‌نوعی تضمین گردد. ازاین‌رو، افزون بر نیاز تجار به اخذ پوشش‌های بیمه‌ای، به‌نوعی این موضوع تبدیل به قاعدة الزام‌آور قانونی در عرصة بین‌المللی شده است. اما اخذ بیمة شناورها در قوانین داخلی مدون نگردیده و صرفاً برخی از معاهدات چندجانبة بین‌المللی که دولت ایران به آن‌ها پیوسته، مبنای عمل است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Vessel Insurance; Commercial Needs and Contractual Choices or Legal Obligations; Domestic and International Regulations

نویسندگان [English]

  • Mahmoud Bagheri 1
  • Milad Hosseini Balouchi 2
1 Associate Professor, Department of Private Law, Faculty of Law and Political ‎‎Science, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 PhD in Oil and gas Law, Faculty of Law and Political Science,‎ University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Extensive risks and dangers at sea lead to great losses to many maritime activists, including merchants, vessel owners and governments. The financial ability of any of the activists in this field to compensate the damages is very limited or may even lead to irreparable damages such as environmental pollution that cannot be compensated by money alone and has negative side effects. Therefore, nowadays, the issue of obtaining marine insurance is very important and has legal and international requirements, regardless of the rational benefit and commercial needs. by investigation international conventions, it was determined that due to the importance of the issue and in order to reduce the risk marine activists, various types of marine vessels insurance, including protection and compensation insurance, hull and machinery, cargo, etc. were predicted and the principle of compulsory insurance at sea is mainly designed to ensure the payment of debts and compensation by vessel owners. Therefore, obtaining marine insurance coverage is not only a commercial need for maritime activists, but this issue has become a legally binding rule in the international relation. However, obtaining vessel insurance is not included in domestic law and the basis for action is only some of the multilateral international treaties to which the Iranian government has acceded.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Maritime vessels
  • Insurance
  • Legal obligation
  • Risk
  • International treaties

مراجع

  1. منابع

    الف) فارسی

    1. بابایی، ایرج (1390). حقوق بیمه. تهران، انتشارات سمت.
    2. دبیری، فرهاد؛ مژده کیانی (1386). «بررسی قوانین و مقررات پیشگیرانه، ازجمله ارزیابی اثرات زیست‌محیطی در کشور ایران و چند کشور صنعتی». علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورة نهم، شمارة 4، ص109-95 در:.

            https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=71177 (19 تیر 1399)

    1. شاه‌حسینی، عطیه؛ علی مشهدی (1395). «جبران خسارات زیست‌محیطی براساس طرح 2006 کمیسیون حقوق بین‌الملل مبنی بر اصول تخصیص زیان در موارد آسیب فرامرزی ناشی از فعالیت‌های خطرناک». فصلنامة پژوهش حقوق عمومی، سال نوزدهم، شمارة 55، ص165-141.https://dx.doi.org/10.22054/qjpl.2017.7786
    2. صادقی نشاط، امیر (1391). حقوق بیمة دریایی. تهران، انتشارات میزان.
    3. عسگری، علیرضا؛ سید هادی حسینی (1393). «مسئولیت مالک کشتی و شرایط بیمه‌ای آن». تحقیقات حقوقی آزاد، سال هفتم، شمارة 23، ص156-131. در: https://www.magiran.com/paper/2121149  (19 تیر 1399)
    4. کاظم‌‌زاده مرند، فاطمه؛ هادی دستباز (1396). «مطالعة تطبیقی شرایط عمومی بیمه‌نامه‌های کشتی و ارائة پیشنهادات
      اصلاحی»، پژوهشکدة بیمه، شمارة 86. در:    http://www.irc.ac.ir/fa-IR/Irc/4944/Articles/view/14641/33/pr  (19 تیر 1399)
    1. مولایی، آیت (1395). «اقتصادی‌سازی ابزارهای مقابله با آثار جانبی در قانون مدیریت پسماندها»، دوفصلنامة دانشنامة حقوق اقتصادی (دانش و توسعة سابق)، دورة جدید، سال بیست‌وسوم، شمارة 10، پاییز و زمستان، ص59-30. در:

           https://lowecon.um.ac.ir/article_29536.html (19 تیر 1399)

    1. نوری یوشانلوئی، جعفر؛ مونا آقاسیدجعفر کشفی (1393). «حقوق و تکالیف دولت‌ها به پیشگیری و جبران آلودگی دریایی ناشی از حمل‌ونقل نفت در پرتو اسناد و آرای بین‌المللی». فصلنامة حقوق عمومی، دورة شانزدهم، شمارة 44، ص198-175. در: https://journals.atu.ac.ir/article_920.html (19 تیر 1399)
    2. یوسفی، ساناز (1394). «تعهدات بیمه‌گذاران و بیمه‌گران در بیمة آلودگی‌های نفتی». رسالة کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.

     

    ب) خارجی

    10. Andrew W.Baker, QC and Hatty Sumption (2010). P&I Clubs Law and Practice.

    11. Bennett , Howard (2007). Law of Marine Insurance. Oxford University Press.

    12. Convention on Limitation of Liability for Maritime Claims (1976).

    13. International Convention on Civil Liability for Bunker Oil Pollution Damage 2001.

    14. Ling Zhu (2014). “Probing Compulsory Insurance For Maritime Liability”. Journal of Maritime Law & Commerce, Vol. 45, No. 1. January, 2014.

    15. Merkin, Rob )2006(. Colinvaux's Law of Insurance. (Sweet & Maxwell. 2010), p.850.

    16. Paris MOU adopted in 1982.

    17. Protocol to the International Convention on Liability and Compensation for Damage in Connection with the Carriage of Hazardous and Noxious Substances by Sea (1996).

    18. Røsæg, Erik (2000). Compulsory maritime insurance. Scandinavian Institute of Maritime Law.

    19. the Athens Convention Relating to the Carriage of Passengers and their Luggage by Sea, 2002.

    20. the Civil Liability Convention in 1969.

    21. the Nairobi International Convention on the Removal of Wrecks, 2007.

    22. Zacharias, Mark (2014). Marine Policy: An Introduction to Governance and International Law of the Oceans.

    ج) سایت‌ها

    23.https://www.dma.dk/Presse/temaer/Havnestatskontrol/Skibetsrisikoprofil/Sider/default.aspx (Accessed 10 july 2020). 

    24.https://www.imo.org/en/About/Conventions/Pages/International-Convention-on-Civil-Liability-for-Oil-Pollution-Damage-(CLC).aspx (Accessed 10 july 2020). 

    25. https://www.imo.org/en/About/Conventions/Pages/Nairobi-International-Convention-on-the-Removal-of-Wrecks.aspx (Accessed 10 july 2020).

    26.https://www.ioec.com/Index.aspx?page_=form&lang=1&sub=0&tempname=ioec&PageID=327 (Accessed 10 july 2020).

    27.https://www.parismou.org (Accessed 10 july 2020). 

    - پرتال جامع اطلاعات تخصصی صنعت حمل‌ونقل (18 اسفند 1395).

مطالعات حقوق انرژی
دوره 8، شماره 2
اسفند 1401
صفحه 257-274

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار