مطالعة تطبیقی حق دولت‌ها بر مالکیت و حاکمیت منابع نفت و گاز

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق نفت و گاز دانشگاه تهران

چکیده

تاریخ تحول قراردادهای نفتی و جنبش‌های ملی همواره با این مهم همراه بوده که مالکیت منابع زیر‌زمینی نفت و گاز در ید مبسوط دولت میزبان باقی بماند و شرکت نفتی خارجی، که خود نمایندة جهان سرمایه است، فقط بتواند در مقابل تعهدات قراردادی خود در انتظار انجام تعهدی از طرف دولت میزبان (صاحب مخزن نفت و گاز) باشد. این نگرانی تاریخی خود موجب ایجاد محدودیت در مالکیت شرکت نفتی خارجی بر منابع نفت و گاز، به‌ویژه در کشور‌های منطقة خاورمیانه شده است (لو، 2003: 30). حاکمیت دولت‌ها برابر با عدم انتفاع کشورهای دیگر از این منابع خواهد شد و برای کشور صاحب مخزن حق انحصاری ایجاد می‌کند. در این مقاله، با بررسی قوانین ایران، مقررات بین‌المللی، آرای داوری و نظریات فقیهان ملاحظه می‌شود که همگی این‌ها بر مالکیت دولت میزبان بر این منابع اتفاق نظر دارند و برای شرکت خارجی نیز حق اخذ غرامت شناخته شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparative study on the ownership and sovereignty of the state oil and gas resources

نویسندگان [English]

  • Elham Aminzadeh 1
  • Ali Nikbakhsh Sharafshade 2
1 Associate Professor of Faculty of Law and Political Science of Tehran University
2 Student of oil and gas law of faculty of law and science of university of Tehran
چکیده [English]

History of oil contract and national movments always has been associated with remaining of ownership of oil and gas resources for host government and oil Companies that are reperesentative of Capital-exporting countries just have obligation against host government for their contractual obligations. These concerns have led to restrictions on ownership of foreign oil companies on oil and gas resources, particularly in the Middle East region (Lo, 2003, p30). Sovereignty of state on these resources is equal to prevention of explotation of other countries on these resources and it gives the owner of resources an exclusive right. In this paper by surveying Iran's regulations, international law, Arbitration awards and Opinions of religious jurists, finally we will see that all of these sources agree on the host government's ownership on these resources and for foreign companies also right to compensation is recognized.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ownership
  • Sovereignty
  • resources
  • international arbitration awards

مراجع

  1. آریان کیا،رضا،شروط داوری در سیر تحولات حقوق قراردادهای بین‌المللی نفت و گاز،مجله حقوقی بین‌المللی،شماره 42،سال 26،1388،197-214.
  2. افتخار جهرمی،گودرز،دیوان داوری دعاوی ایران-ایالات متحده آمریکا و عملکرد آن در قلمروی حقوق بین الملل،مجله حقوقی دفتر خدمات حقوقی جمهوری اسلامی ایران،شماره 16،سال72
  3. امانی،مسعود،(1389)،حقوق قراردادهای بین‌المللی نفت،انتشارات دانشگاه امام صادق
  4. ایرانپور، فرهاد، ( 1386 )، مبانی عمومی قر اردادهای نفتی ، فصلنامه حقوق، مجله حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی . دانشگاه تهران، دوره 37 ، ش.3
  5. ایرانپور، فرهاد(1389)، مالکیت و مفهوم آن در قراردادهای نفتی، فصلنامه حقوق، مجله حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی . دانشگاه تهران،دوره 40،ش.1
  6. دبیران ظهوری،نوذر،(1389)، بررسی تطبیقی آراء دادگاهها و دیوانهای داوری بین المللی در مورد حاکمیت دولت‌ها بر منابع ملی و طبیعی و محیط زیست،دانشگاه تهران
  7. صدر،محمدباقر،(1987 م)،اقتصادنا،سوریا،دارالتعارف المطبوعات،الطبع العشرون
  8. کاردر،علی،1390،اصل 44 قانون اساسی و راهبردهای توسعه صنایع بالادستی نفت ایران،همایش راهکارهای تحول نظام توسعه و بهره برداری در بخش بالا دسیتی نفت و گاز ایران،تهران
  9. محبی،محسن،رویه داوری بین‌المللی درباره غرامت(دعاوی نفتی)،مجله حقوقی دفتر خدمات بین الملل،شماره 35،1385
  10. محقق کرکی،(1410)،جامع المقاصد،جلد 6،موسسه آل بیت
  11. منصوری نراقی، محمود، نفت ،مبانی حقوقی و شرایط عمومی قراردادهای نفتی خاورمیانه، صبح امروز
  12. موحد،محمد علی،دعاوی کنسرسیوم در برابر دیوان وعاوی ایران-آمریکا،مجله کانون وکلای دادگستری،شماره 152،صفحه 63 به بعد.
  13. موحد، محمد علی، قانون حاکم (درس هایی از داوریهای نفتی)، تهران، نشر کارنامه، 1386 ، ص 32  25
  14. موحد، محمد علی، ( 1349 )، نفت ما و مسائل حقوقی آن، خوارزمی، چاپ اول

 

 

 

 

  1. Ernest E.Smith.John S.Dzeinkowski.Owen L.Anderson.Gary B.Conine.John S.Lowe.Bruce M.Kramer,2002.International Petroleum Transaction,Rocky Mountain Mineral Law Fundation,912-980.
  2. Amin Oil V. Kuwait,66 I.L.R,p518
  3. Amoco International Finance Corp V. Iran.Iran US CLAIMSTRIBUNAL REPORTSAWARDS AND DECISION ,Diane Valk-Schwab2002,vol;15,1987,p.p189-211.
  4. Liamco V.Libya,20I.L.M,1981,p 67
  5. Sedco Inc v.Iran(First Award),9 Iran-U.S.C.T.R.,P248-261
  6. World Bank Group Legal Framework for the Treatment of Foreign Investment,vol 1,1992,p.p 17-23.
مطالعات حقوق انرژی
دوره 1، شماره 1 - شماره پیاپی 1
بهار و تابستان
فروردین 1394
صفحه 1-16

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار