ابعاد حقوقی مالیات بر نفت و گاز

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق عمومی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

دولت‌ها به‌مثابة مالک منابع معدنی یا حافظ منافع سرزمینی، ابزارهای مالی (‌مالیاتی و غیرمالیاتی) مختلفی برای برخورداری از رانت اقتصادی حاصل از استخراج ذخایر نفت خام و گاز طبیعی در اختیار دارند. تا جایی‌ که به ابزارهای مالیاتی مربوط می‌شود، بخش معدن و نفت و گاز پایه‌های مالیاتی خاصی را با نرخ‌های متفاوت ایجاد کرده است که زمینه‌ساز شکل‌گیری نظام مالیاتی خاص این بخش در برخی کشورها شده است. پیشرفت شیوه‌های مالیات‌بندی بر نفت دولت‌ها را قادر ساخته تا سهم مهمی از رانت اقتصادی موجود را فقط از راه اخذ مالیات از بخش خصوصی (شرکت‌های نفتی خصوصی داخلی یا بین‌المللی) تحصیل کنند، بدون آنکه خود مستقیماً سرمایه‌گذاری کنند و خطرهای سرمایه‌گذاری را متحمل شوند.در ایران، در راستای اعمال حق حاکمیت و مالکیت دولت بر منابع نفت و گاز، شرکت ملی نفت به‌منزلة متصدی اصلی فعالیت‌های نفتی، روابط مالی (مالیاتی) خاصی با دولت برقرار کرده است که مقایسة آن با نظام مالیاتی مربوط در سایر کشورها موضوع بحث این مقاله است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Legal Aspects of Taxation of Petroleum and Natural Gas

نویسندگان [English]

  • Vali Rostami 1
  • Ahmad Ranjbar 2
1 Associate Professor ،Public Law Department،University of Tehran,
2 Ph.D Student of Public Law ،University of Tehran
چکیده [English]

Governments as owners of  minerals or guardians of  national  interests have many financial instruments (fiscal and non fiscal) to obtain the economic rent expected of the exploitation of  oil and natural  gas resources. As far as the fiscal means is concerned, mineral section and in the framework of our study here, petroluem and natural gas, make the special tax bases of  different rates that in turn have a role in the formation of a fiscal system  special to this section in some countries. Development of methods of taxation on oil enable some countries to get a huge share of  the rent through taxation of  operations run by  private sector (domestic and international petroleum companies) with no direct governmental investment or risks. In Iran, because of  the exclusive domonion  and ownership of minerals by the government, the National Petroleum Company as operator of  petroleum operations, has a special fiscal arrangement with the state. In this article we compare the Iranian petroleum fiscal regime with that of other countries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Petroleum and natural gas
  • Royalty
  • direct tax
  • indirect tax
  • tax of revenue of legal persons
  1. منابع

    الف) فارسی

    1. اوزاسکی، رولاندو و دیگران،(1389)، تدوین و اجرای سیاست های مالی در کشورهای تولیدکننده نفت، ترجمه گروه مترجمان، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی .
    2. .گزارش دفتر مطالعات برنامه و بودجه،(مهرماه 1388)، "ضرورت تعیین رابطه مالی دولت و شرکت ملی نفت ایران"، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
    3. . موحد، محمد علی،(1349)، نفت ما و مسائل حقوقی آن، تهران، مدرسه عالی حسابداری و علوم مالی.
    4.  همدانی، م.ت،(1381)، مسائل مالیاتی نفت و گاز ایران، مجله مالیات، شماره 35.

     

     

    ب) لاتین

    1. Baunsgaard ,Thomas, (2001), ‘A Primer on Mineral Taxation’, IMF Working Paper 01/139 Washington: International Monetary Fund.

     

    2. Burns, Lee and Krever, Richard,(1998),’taxation of  income from business and investment’,in: Thuronyi,Victor (ed),1998, tax law design and  drafting ,vol 1, International Monetary Fund.

     

    3. Ernst&Young, (2011),’global oil and gas tax quide’, accessable on line: www.ey.com/oilandgas.

     

    4.Onorato, William. T,(1995), ‘legislative framework used to foster petroleum development’, the world bank legal department.

     

    5. Otto, James, Andrews,Craig, Fred, Cawood, Fred, Doggett, Michael, Guj, Pietro, Stermole Frank, Stermole, John, Tilton, John,(2006), ‘mining royalties, A Global Study of Their Impact on Investors Government and Civil Society’,Washington:The International Bank for Reconstruction and Development / The World Bank.

     

    6. Owen L. Anderson, John S. Dzienkowski, John S. Lowe, Robert J. Peroni, (2004),

    ‘Hemingway Oil and Gas Law and Taxation’, fourth edition, Hornbook Series.

     

    7. Sunley, Emil M, Baunsgaard,Thomas and Simard, Dominique, (2002), ‘Revenue from the Oil and Gas Sector: Issues and Country Experience’, IMF Working Paper, Post-conference draft.

     

    8. Tordo,Silvana, (2007), ‘fiscal systems for hydrocarbons,design issues’, The World Bank Working Paper No 123, Washington:The International Bank for Reconstruction and Development / The World Bank.

     

     

    9. Silvana, Johnston, David, Johnston, Daniel, (2010),’ petroleum exploration and production rights, allocation strategies and design issues’, The World Bank Working Paper No 179, Washington:The International Bank for Reconstruction and Development / The World Bank.

     

    10.Williams, David,(1996), ‘value-added tax’ ,in: Thuronyi, Victor (ed),1998, tax law design and  drafting, vol 1, International Monetary Fund.