بررسی مقایسه‌ای چارچوب قراردادی بیع متقابل و قرارداد نفتی ایران (IPC) در خصوص حقوق مالکیتی، شناخت ذخایر و رژیم مالی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشیار دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

3 دانشجوی دکتری دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

در نتیجۀ انعقاد و اجرای چندین قرارداد بیع متقابل در طول نزدیک به سه دهه در پروژه‌های صنعت نفت و گاز کشور، ایرادهای این چهارچوب قراردادی، به ویژه از دیدگاه شرکت‌های بین‌المللی خارجی آشکار شده است. تخصیص نیافتن سهمی از نفت و گاز تولیدی به پیمانکار و در نتیجه، طرح ابهامات در خصوص امکان شناخت ذخایر موضوع قرارداد، کوتاه بودن مدت این قراردادها و عدم مشارکت شرکت‌های نفتی در مرحلۀ تولید و نامقبول بودن رژیم مالی این قرارداد برای شرکت‌های بین‌المللی خارجی، به عنوان بخشی از این ایرادات همواره مورد اشارۀ طرف‌های خارجی قراردادهای شرکت ملی نفت ایران بوده است. در راستای حل ایرادات مطروحه در خصوص قرارداد بیع متقابل و جذب منابع مالی به پروژه‌های نفت و گاز کشور، قرارداد جدید نفتی ایران از سوی شرکت ملی نفت ایران معرفی شد. مقالۀ پیش رو به بررسی تطبیقی قرارداد بیع متقابل و قرارداد نفتی ایران در زمینه‌های مالکیت، شناخت ذخایر و سیستم مالی می‌پردازد و سرانجام به این نتیجه می‌رسد که مالکیت ذخایر نفت و گاز و نیز نفت و گاز تولیدشده در قرارداد جدید، همچون بیع متقابل به پیمانکار منتقل نمی‌شود. همچنین، مطابق دستورالعمل PRMS ، پیمانکار قرارداد نفتی ایران نیز مشابه پیمانکار قرارداد بیع متقابل، قادر به شناخت ذخایر نفت و گاز موضوع قرارداد است. همچنین، صرف‌نظر از اِعمال پاره‌ای اصلاحات در سیستم مالی قرارداد جدید، همچنان می‌توان ایراداتی به آن وارد کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparative Analysis of Buyback Contracts and Iran Petroleum Contract (IPC) Concerning Ownership Rights, Reserves Recognition and Fiscal Regime

نویسندگان [English]

  • Hamidreza Nikbakht Fini 1
  • Mahmood Bagheri 2
  • Elaheh Ghorbani 3
1 Professor of Law & Political Sciences Faculty of Shahid Beheshti University
2 Associated Professor of Law & Political Sciences Faculty of Tehran University
3 PhD candidate in oil and gas law, Law & Political Sciences Faculty of Shahid Beheshti University
چکیده [English]

After nearly three decades since the conclusion and implementation of Buyback contracts in the oil and gas industry in Iran, objections to this contract, particularly from the perspective of foreign investors has been revealed. Failure to allocate a share of the produced oil and gas to foreign investors and subsequently discussing possibility of reserve recognition, short terms of Buybacks and non participation of oil companies in production period, non admissibility of Buybacks fiscal system for foreign investors and the Iranian content are among many challenges which have been set forth by contractors. In order to solve such problems and attract expertise and financial resources to the Iranian oil and gas projects, a new petroleum contract has been introduced by Iran, the so-called Iranian Petroleum Contract (IPC). The present article will comparatively analyze Buyback and IPC in three aspects naming ownership, reservoir recognition and fiscal regime and will conclude that under IPC, the same as Buyback, ownership of petroleum in situ and produced oil and gas vest by the government. Also, IPC’s contractor, the same as the contractor under the Buyback, is able to recognize oil and gas reserves in accordance with the PRMS guideline, and its fiscal regime although in some areas has been improved, some objections can be raised.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Buyback
  • fiscal regime
  • Iran Petroleum Contract (IPC)
  • Ownership
  • reserve recognition

مراجع

الف) فارسی
1. کتاب‌ها
1. خالقی، شهلا (1391). بیع متقابل در صنعت نفت و گاز ایران. تهران، هزارۀ سوم اندیشه و مؤسسۀ مطالعات بین‌المللی انرژی.
2. شباهنگ، رضا (1382). تئوری حسابداری. جلد دوم، تهران، مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی.
3. شیروی، عبدالحسین (1393). حقوق نفت و گاز. تهران، نشر میزان.
4. وزارت اطلاعات (1352). نفت ایران از دوران امتیازات تا حاکمیت، مالکیت، مدیریت و کنترل مطلق. تهران، انتشارات وزارت اطلاعات.
2. مقاله‌ها
5. خواجوی، علی (1394). «بررسی و مقایسۀ قراردادهای خدماتی عراق با قراردادهای جدید توسعۀ میادین نفت و گاز ایران (IPC) و ارائۀ پیشنهادهای اصلاحی». ماهنامۀ علمی- ترویجی اکتشاف و تولید، شمارۀ 126، شهریور، ص 38-31.
6. شیروی، عبدالحسین (1383). «انواع روش‌های قراردادی تجارت متقابل». اندیشه‌های حقوقی، سال دوم، شمارۀ هفتم، پاییز و زمستان، ص 46-5.
7. میاچی، ناصر؛ کرد، شاهین (1391). «فرآیند تخمین ذخایر و مقایسۀ دیدگاه‌های طبقه‌بندی منابع هیدروکربوری». ماهنامۀ علمی- ترویجی اکتشاف و تولید، شمارۀ 97، دی ماه، ص 45-52.
8. نیک‌بخت، حمیدرضا؛ آرین، محمد (1394). «طراحی الگوهای قراردادی جدید برای توسعۀ میادین هیدروکربوری ایران: بررسی و نقد قانون جدید وزارت نفت». مجلۀ تحقیقات حقوقی، شمارۀ 71، پاییز، ص 75 - 120.
9. نیکبخت، حمیدرضا؛ آقاسیدجعفر کشفی، مونا (1391). «رفتار قراردادی اختصاصی شرکت‌های ملی نفتی کشور چین در سرمایه‌گذاری‌های برون‌مرزی». مجلۀ تحقیقات حقوقی، شمارۀ 59، پاییز، ص 97 - 143.
10. نیکبخت، حمیدرضا؛ ادیب، علی‌اکبر (1396). «اصلاحگری و میانجی‌گری به عنوان جایگزین روش‌های سنتی حل اختلافات مدنی- تجاری (امکان به‌کارگیری آنها در صنعت نفت)». مجلۀ تحقیقات حقوقی، شمارۀ 78، تابستان، ص 57 - 81.
11. نیکبخت، حمیدرضا؛ موسوی، سید حسن (1394). «اصول و ساختار الگوی جدید قراردادهای نفتی ایران». مجلۀ تحقیقات حقوقی، شمارۀ 72، زمستان، ص 35 - 69.
3. سایر
12. امور حقوقی شرکت ملی نفت ایران (1381). مجموعۀ قوانین و مقررات نفت، گاز و پتروشیمی (سه‌جلدی). ادارۀ کل روابط عمومی وزارت نفت.
ب) انگلیسی
13. Barrett, M. Edgar; Cormak, Mary Pat. (1982). Management strategy in the oil and gas industry: cases and readings, Gulf publishing company.
14. Bindeman, Kristen. (1999). Production sharing agreements: an economic analysis, Oxford institute for energy studies.
15. Doris F. Reiter; John D. Bolling. (2000). “Comparison of booking methodologies for production sharing agreements and service contracts”, SPE 63203 presented at the 2000 SPE Annual Technical Conference held in Dallas, Texas.
16. F. M. Lasswell, Murphy Oil Production; E.D. Young, ExxonMobil Production Company, “Reserve reporting under modern fiscal agreements”, IPTC 16514 presented at the International Petroleum Technology Conference held in Beijing, China, 2013.
17. Ghorbani, Elaheh. (2017). “Ownership of Petroleum Resources in Islam (Twelver Shia) and The Iranian law”, Oil, Gas and Energy Law Inteligence.
18. Isenberg, Joseph. (1984). “The foreign tax credit: royalties, subsidies and creditable taxes”, Tax law review, 227- 295.
19. Johnston, Daniel. (2003). International exploration economics, risks and contract analysis, Oklahoma, USA, PennWell Corporation.
20. Johnston, Daniel. (2004). International petroleum fiscal systems and production sharing contracts, Daniel Johnston & Co., Inc.
21. Martin, A. Timothy. (2009). “Bifurcation of title in international oil and gas agreements”, CMP Publishing.
22. Roberts, Peter. (2016). Oil and gas contracts: principles and practice; Sweet & Maxwell and Thomson Reuters; first editionBarrett, M. Edgar; Cormak, Mary Pat. , 1982, Management strategy in the oil and gas industry: cases and readings, Gulf publishing company.
23. Smith, E. Smith. Lowe John S & others. (2010), international petroleum transaction, Rocky Mountain Mineral Law Foundation.
24. Society of Petroleum Engineers. (2001). “guidelines for the Evaluation of Petroleum Reserves and Resources”, Society of Petroleum Engineers, United Stated of America,at: http://www.spe.org/industry/docs/GuidelinesEvaluationReservesResources_2001.pdf
25. Taverne, Bernard; (2010). Petroleum, industry and governments, Wolters Kluwer, second edition.
26. William E. Hughes. (2016). Fundamentals of international oil and gas law, PennWell Corporation.
مطالعات حقوق انرژی
دوره 4، شماره 2
پاییز و زمستان
مهر 1397
صفحه 547-570

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار