نحوۀ رسیدگی قضایی و جبران خسارت ناشی از آلودگی نفتی در دریا با تأکید بر دریای آزاد

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق عمومی و بین‌الملل، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

2 کارشناس ارشد گروه حقوق خصوصی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

نفت از عمده‌ترین علت‌های آلودگی دریاهاست و از جمله مهم‌ترین منابع آلودگی نفتی دریاها، می‌توان به آلودگی ناشی از کشتی‌ها و آلودگی ناشی از فعالیت در بستر دریاها اشاره کرد. مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی نفتی در دریا، مسئله‌ای است که ابعاد پیچیده‌ای دارد که سال‌هاست مجامع بین‌المللی و به ویژه کشورهای ساحلی را به تکاپو انداخته است. با توجه به اینکه آلودگی نفتی به جهت ماهیت سیال آب دریا، خسارت بسیار سنگینی را متوجه محیط زیست دریا و اقتصاد کشورهای ساحلی می‌کند، بنابراین جبران خسارت و پیشگیری از آن به عنوان یکی از کارکردهای مهم مسئولیت مدنی مورد توجه است. در این نوشتار، به بررسی انواع خسارت‌های ناشی از آلودگی نفتی و نحوۀ جبران خسارت و منابع جبران‌کنندۀ آن، ازجمله بیمه‌ها و کلوپ‌های P&I و همچنین فرایند رسیدگی قضایی به آلودگی نفتی و دادگاه‌های حاکم بر آن در دریاها پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

PROCEDURES FOR JUDICIAL REVIEW AND COMPENSATION FOR DAMAGES CAUSED BY OIL POLLUTION AT SEA (WITH AN EMPHASIS ON THE HIGH SEAS)

نویسندگان [English]

  • Peyman Hkimzade khoei 1
  • Khadigeh Asadzadeh 2
1 Assistant Professor, Department of Science, Islamic Azad University Tabriz Branch, Iran
2 LL.M in Private Law, Faculty of Law, Theology and Political Science, Islamic Azad University Tabriz Branch
چکیده [English]

Oil is the main cause of pollution of the seas and some of the most important sources this sort of pollution are the ones derived from ships and pollution from activities on the seabed. Civil liability arising from oil pollution at sea is an issue with complicated dimensions, which has led to efforts of international community, particularly the coastal countries for many years. Given the fluid nature of seawater, oil pollution leads to heavy damages to the marine environment and the economy of coastal countries. Therefore, compensation of the damage and prevention of oil pollution is considered as one of the important functions of civil liability. The aim of this study is investigating of compensation of damages caused by oil pollution through insurance agencies, P&I clubs and judicial processes concerning oil pollution and court rulings in this matter.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oil Pollution
  • Compensation
  • Insurance
  • Ruling Courts
  • P&I Clubs
  • Judicial Review
الف) فارسی
1. ابراهیم‌گل، علیرضا (1393). مسئولیت بین‌المللی دولت؛ متن و شرح مواد کمیسیون حقوق بین‌الملل. چاپ ششم، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
2. ابوعطا، محمد (1393). مسئولیت مدنی ناشی از تصادم کشتی‌ها. چاپ اول، تهران: انتشارات مجد.
3. اسدزاده، خدیجه (1395). «نحوۀ جبران خسارت ناشی از آلودگی نفتی در دریای آزاد». پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تبریز.
4. آقایی، بهمن (1384). مجموعه مقالات حقوق بین‌الملل دریاها و مسائل ایران. چاپ دوم، تهران، گنج دانش.
5. تقی‌زاده انصاری، مصطفی (1393). حقوق بین‌الملل محیط زیست. چاپ اول، تهران: انتشارات خرسندی.
6. رضوی صیاد، رضا؛ شاه‌رضایی، مرضیه (1393). «واکاوی آخرین تحولات صنعت بیمۀ دریایی». ویژه‌نامۀ معاونت فنی بازرگانی، دفتر برنامه‌ریزی راهبردی و امور بین‌الملل شرکت کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران، ص ؟- ؟. 
7. ژوردن، پاتریس (1385). اصول مسئولیت مدنی همراه با آراء دیوان عالی کشور فرانسه. ترجمه و تحقیق مجید ادیب، چاپ دوم، تهران: نشر میزان.
8. سیدی، مهرداد (1368). «مسئولیت مدنی خسارات آلودگی نفتی در دریای آزاد». مجلۀ حقوق بین‌المللی، بهار و تابستان، شمارۀ 10، ص 5- 20.
9. سیفی قره‌یتاق، داود؛ حسنی، وحید؛ مهدی‌پور، محمد (1394). «بیمۀ اجباری مسئولیت مدنی صاحبان کشتی در آلودگی‌های نفتی با تأکید بر کنوانسیون مسئولیت مدنی با اصلاحات بعدی». فصلنامۀ پژوهش‌نامۀ بیمه، شمارۀ 117، ص 269- 303.
10. صادقی نشاط، امیر (1370). حقوق بیمۀ دریایی. چاپ اول، بی‌جا، مؤسسۀ آموزش کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران.
11. ضیایی بیگدلی، محمدرضا (1384). حقوق بین‌الملل عمومی، چاپ بیست و دوم، تهران: انتشارات گنج دانش.
12. فهیمی، عزیزالله (1391). مسئولیت مدنی ناشی از تخریب محیط زیست در فقه و حقوق ایران (مطالعۀ تطبیقی در حقوق فرانسه و اسناد بین‌المللی). چاپ اول، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
13. فیوضی، رضا (1379). حقوق بین‌الملل مسئولیت بین‌المللی و نظریۀ حمایت سیاسی از اتباع. جلد دوم، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
14. کلارک، آر بی (1379). آلودگی دریا. ترجمۀ محمدعلی زاهد و زینب محمدی دشتکی، چاپ اول، تهران: نشر نسق.
15. گرشاسبی، علی (1389). «مسئولیت مدنی ناشی از تصادم کشتی در دریای آزاد». پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
16. لویی بی. سون؛ کریستن گوستافسون یوراس؛ جان ای. نویز؛ اریک فرانکس (1390). حقوق بین‌الملل دریاها. ترجمۀ محمد حبیبی مجنده، چاپ اول، تهران: انتشارات جنگل جاودانه.
17. ممتاز، جمشید (1377). حقوق بشر در پرتو تحولات بین‌المللی. ترجمۀ حسین شریفی طرازکوهی، چاپ اول، تهران: نشر دادگستر.
18. میرعباسی، سید باقر (1394). حقوق بین‌الملل عمومی. جلد دوم، چاپ ششم، تهران: نشر میزان.
19. نوری یوشانلوئی، جعفر؛ آقاسید جعفر کشفی، مونا (1393). «حقوق و تکالیف دولت‌ها به پیشگیری و جبران آلودگی دریایی ناشی از حمل‌ونقل نفت در پرتو اسناد و آرای بین‌المللی». فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، سال شانزدهم، پاییز، شمارۀ 44، ص 175- 198.
ب) خارجی
 
20. Shelton .Dinah & Kiss.Alexandre(2005), Judicial hand bookon Environmental Law, United Nations Environment Programme, 2005 ISBN: 6-2555-807-92  www.earthprint.com
21. Pavliha,Marko &,Mitja Grbec, LL. M , (2008),The 2003 Supplementary Fund Protocol: an Important Improvement to the International Compensations system for Oil pollution Damage,Zbornik PFZ, 58.
22. Wetterstein,P, (1997), Harm to the Environment : the Right to Compensation Assessment of  Damage, Oxford Clarendon Press .
Wang , Hui, (2011),Civil liability for Marine Oil Pollution Damage & Prime;Erasmus  University , Rotterda m.
23. Charney, Jonathan ,(1994),"The Marine Environment and the 1982 United Nation Convention on the Law of the sea", Intl Envtl. L. Rev.,Vol.28.
24.  Cummings,Ann D, (1992),"The Exxon Valdez Oil Spill and the Confidentiality of Natural Resource  Damage Assessment Data" Vol.19 Ecology L.Q.Available at: http://scholarship.law.berkeley.edu/elq/vol19/iss2/
25. Sealing, Keith E, (2003),"Civil Procedur in Substantive Context :The Exxon Valdez Cases ", University Law Journal.Vol.47.No.63.p70.
26. In the Matter of :Oil Spill by the  Amoco Cadiz offthe  Coast of France on March 16, 1978. United States Court of  Appeal for the  Seventh Circuit 954 F.2d 1279; 1992 U.S. App. LEXIS 833; 1992 AMC 913; 22 ELR 20835  June 12, 1991, Argued January 24, 1992, Decided.
27. European Environmental Law Review, November 99,P.306.
28. International Convention on The Establishment of an International Fund for Compensation for Oil Pollution Damage , Imo , Brussels . December 18,  1971.
29. SMALL TANKER OIL POLLUTION INDEMNIFICATION AGREEMENT (STOPIA) 2006 www.iopcfunds.org /fileadmin/IOPC_Upload/.../STOPIA-TOPIA.pdf
30.International Convention Relating to Intervention on the High seas in Cases of Oil Pollution Casualties 1969.