نظام حقوقی حاکم بر ممنوعیت آزمایش‌های هسته‌ای در حقوق بین‌الملل

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشکدۀ حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد قشم

2 استادیار حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشکدۀ حقوق دانشگاه علم و فرهنگ

3 استادیار حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشکدۀ حقوق دانشگاه جامع امام حسین (ع)

چکیده

آزمایش هسته‌ای، نه تنها تهدیدی علیه صلح و امنیت جهانی به شمار می‌آید، بلکه متناسب با روشی که انجام می‌شود، درجه‌های مختلفی از آلودگی زیست‌محیطی را نیز پدید می‌آورد. بدین‌منظور، اگرچه کنشگران نظام حقوق بین‌الملل با انشای معاهده‌های قطب جنوب، منع موقتی، جامع آزمایش هسته‌ای و منع سلاح هسته‌ای به ترتیب در سال‌های 1959، 1963، 1996 و 2017، ممنوع‌انگاری آزمایش‌های هسته‌ای را در دستور کار قرار دادند، ما اسناد مذکور دارای چنان نارسایی‌ها و ابهام‌هایی هستند که هنوز نتوانسته‌اند راهبرد حقوقی شایسته‌ای را در برابر آزمایش‌های هسته‌ای به وجود آورند. از این رو، مهم‌ترین آسیب‌های معاهدات یادشده را حسب مورد عدم تعریف آزمایش و انفجار هسته‌ای و تعیین قلمرو آن، غفلت از تبیین مسئولیت مدنی و سازوکار جبران خسارت ناشی از آزمایش‌های هسته‌ای، ایجاد شرایط دشوار برای لازم‌الاجراشدن و امکان شرط انصراف تشکیل می‌دهند. افزون بر نارسایی‌های حقوق بین‌المللِ قراردادی، در میان سایر منابع حقوق بین‌الملل نیز حکم صریحی مبنی بر ممنوعیت آزمایش هسته‌ای دیده نمی‌شود. با این اوصاف، در جستار پیش رو، بر آنیم تا با تبیین نظام حقوقی حاکم بر ممنوعیت آزمایش‌های هسته‌ای در حقوق بین‌الملل، مهم‌ترین آسیب‌های آن را انشا و راهکارهایی برای آن‌ها ارائه کنیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

THE LEGAL REGIME OF THE NUCLEAR TESTS BAN IN INTERNATIONAL LAW

نویسندگان [English]

  • Seyed Mustafa Meshkat 1
  • Ahmad Ramezani 2
  • Sohrab Salahi 3
1 Ph.D. in Criminal Law and Criminology, Law Department, Islamic Azad University, Qeshm
2 Assistant Professor at the Law Department of Science and Culture University
3 Assistant Professor at the Law Department of Imam Hussein University
چکیده [English]

Nuclear testing is not only a threat to peace and security of the world, but it could cause different levels of environmental pollution in accordance with the forms of its occurrence. The activists of international law regime have created the Antarctic Treaty, the Partial Nuclear Test Ban Treaty (PTBT), the Comprehensive Nuclear Test Ban Treaty (CTBT), and The Prohibition of Nuclear Weapons (TPNW) in 1959, 1963, 1996, and 2017, respectively. These documents although valuable, have inadequacies and ambiguities that impede them from creating a suitable legal strategy to confront nuclear testing. Accordingly, the most important flaws of the aforementioned treaties are a lack of transparent definition of nuclear tests and explosions and their scope, the neglect of civil responsibility and the drawing up of the mechanism for compensating for nuclear tests, the creation of difficult conditions for their entry into force and, the possibility of a withdrawal clause. In addition to the contractual defects of international law, there is no explicit mandate to ban nuclear testing among other sources of international law. Therefore, in this essay, the aim of the authors is to recognize and remove the flaws in the field of nuclear testing by explaining the legal system governing the prohibition of this type of testing in international law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Disarmament
  • Nuclear weapons
  • Nuclear explosions
  • Nuclear testing
  • Non-proliferation of nuclear weapons

مراجع

الف) فارسی
1. ضیایی بیگدلی، محمدرضا و همکاران (1387). آراء و نظریات مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری (ترجمه). چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
2. پورهاشمی، سید عباس؛ ازغند، بهاره (1392). حقوق بین‌الملل محیط زیست. چاپ اول، تهران: انتشارات دادگستر.
3. تقی‌زاده انصاری، مصطفی (1393). حقوق بین‌الملل محیط زیست. چاپ اول، تهران: انتشارات خرسندی.
4. حسینی آزاد، سید علی؛ محمدی، مهرداد (1393). حمایت از محیط زیست در مخاصمات مسلحانه از منظر حقوق بین‌الملل. چاپ اول، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
5. رجبی، عبدالله؛ ترازی، نسرین (1394). «اجرای موقت معاهدۀ منع جامع آزمایش هسته‌ای و اثر آن بر ایران». دوفصلنامۀ مطالعات حقوق انرژی، شمارۀ 2، ص 185 - 216.
6. ساعد، نادر (1381). «معاهده و سازمان منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای: از آموزه‌های سیاسی تا آموزه‌های حقوقی». مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شمارۀ پیاپی 509، ص 199 - 227.
7. _____ (1378-1379). «مقدمه‌ای بر معاهدۀ منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای (CTBT)». نشریۀ سیاست دفاعی، شمارۀ 29 و 30، ص 1 - 37.
8. _____ (1382). «چشم‌انداز حقوقی خروج کرۀ شمالی از معاهدۀ عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای». نشریۀ سیاست دفاعی، شمارۀ 42، ص 1 - 28.
9. شاو، ملکم (1392). حقوق بین‌المللی محیط زیست. ترجمه و تحقیق علی مشهدی و حسن خسروشاهی، چاپ اول، تهران: انتشارات خرسندی.
10. غریب‌آبادی، کاظم (1383). «با مروری بر معاهده‌ها و کنفرانس‌های منع آزمایش‌های هسته‌ای «N.P.T» و «C.T.B.T» در ترازوی نقد». فصلنامۀ راهبرد، شمارۀ 34، ص 83 - 108.
11. محمدی، عادل؛ محمودی، هژار (1397). کنترل خلع سلاح و منع به‌کارگیری مجرمانۀ آن در حقوق بین‌الملل. چاپ اول، تهران: انتشارات خرسندی.
12. ممتاز، جمشید (1390). حقوق بین‌الملل، سلاح‌های کشتار جمعی. ترجمه و تحقیق امیرحسین رنجبریان، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
13. ممتاز، جمشید؛ علیزاده، مسعود؛ زرنشان، شهرام (1395). «تأملی دوباره بر اصل رضایی بودن صلاحیت در عملکرد دیوان بین‌المللی دادگستری». مجلۀ حقوقی بین‌المللی، شمارۀ 55، ص 9 - 30.
ب) خارجی
14. Alvarez-Jimenez, A (2017). "The international law gaze: Marshall Island v United Kingdom": 1-14.
15. Council, N. R., et al (1997). Research Required to Support Comprehensive Nuclear Test Ban Treaty Monitoring. National Academies Press: 1-150.
16. Dahlman, O., et al (2009). Nuclear Test Ban: Converting Political Visions to Reality. Springer Netherlands:1-250.
17. Dahlman, O., et al (2011). Detect and Deter: Can Countries Verify the Nuclear Test Ban?. Springer Netherlands: 1-271.
18. Davis, K. M (2016). "Hurting More than Helping: How the Marshall Islands' Seeming Bravery against Major Powers Only Stands to Maim the Legitimacy of the World Court". Minn. J. Int'l L, Vol 25: 79-125.
19. Denis, A (2018)."The Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons. Disarmament, Peace and Development". Emerald Publishing Limited, Vol 27: 63-65.
20. Dupont, D. G (2004). "Nuclear explosions in orbit". Scientific American, Vol 290(6): 100-107.
21. Fihn, B (2017). "The logic of banning nuclear weapons". Survival, Vol 59(1): 43-50.
22. Franck, T. M (1975). "Word Made Law: The Decision of the ICJ in the Nuclear Test Cases", The American Journal of International Law, Vol 69(3): 612-620.
23. Fukui, Y (2017). "CTBT: Legal Questions Arising from Its Non–Entry into Force Revisited". Journal of Conflict and Security Law, Vol 22(2): 183-200.]
24. Goldblat, J (2002). Arms Control: The New Guide to Negotiations and Agreements with New CD-ROM Supplement. SAGE Publications: 1-396.
25. Hansen, K. A (2006). The Comprehensive Nuclear Test Ban Treaty: An Insider's Perspective, Stanford Law and Politics. Stanford University Press: 1-233.
26. Medalia, J (2008)."Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty:  Issues and Arguments". Congress Research Service. 12/3/2008.
27. Medalia, J (2010). North Korea's 2009 Nuclear Test: Containment, Monitoring, Implication. DIANE Publishing Company: 1-34.
28. Mian, Z. (2016). "A step toward what? Nuclear weapons, the test ban, and a world without nuclear testing". The Nonproliferation Review, 23(3-4): 301-315.
29. Nystuen, G., et al (2014). Nuclear weapons under international law. Cambridge University Press: 1-524.
30. Rietiker, D (2017)."The (Il?)legality of Nuclear Weapons Tests Under International Law—Filling the Possible Legal Gap by Ensuring the Comprehensive Test Ban Treaty’s Entry into Force". The American Society of International Law, Vol (21)3:1-5.
31. Schwelb, E (1964). "The Nuclear Test Ban Treaty and international law". American Journal of International Law, Vol 58(3): 642-670.
32. Sciences, N. A., et al (2002). Technical Issues Related to the Comprehensive Nuclear Test Ban Treaty. National Academies Press: 1-96.
33. Unal, B., et al (2017). The Humanitarian Impacts of Nuclear Testing. International Security Department: 1-38.
مطالعات حقوق انرژی
دوره 5، شماره 1
بهار و تابستان
فروردین 1398
صفحه 175-193

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار