مشارکت تجاری دولت در پروژه‌های اکتشاف و تولید منابع نفت و گاز؛ مفهوم، اهداف، مسائل و چالش‌ها

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری حقوق نفت و گاز دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

مقالۀ پیش رو، درپی مطالعۀ مشارکت دولت در پروژه‌های بهره‌برداری از منابع نفت و گاز است. در این زمینه، ضمن تعریف مشارکت دولت، کوشیدیم تا با ویژگی‌ها، اهداف و مسائل مرتبط با این مفهوم آشنا شویم. مشارکت دولت معمولاً به عنوان شرط ضمن یکی از قراردادهای امتیاز یا مشارکت در تولید است. هدف دولت از مشارکت، کنترل و مدیریت بیشتر نسبت به عملیات نفتی، کسب تجربه و تخصص، انگیزه‌های سیاسی و افزایش درآمد است. مشارکت دولت با چالش‌هایی همچون تعارض منافع، مشکل تأمین مالی توسط دولت و دخالت انگیزه‌های سیاسی در فعالیت‌های تجاری، روبه‌روست؛ اما از مزایای آن، مثل افزایش ریسک‌پذیری شرکت‌های ملی نفت، کسب تجربۀ اجرای عملیات، انتقال دانش مدیریتی به کشور میزبان و درآمدزایی برای دولت، نمی‌توان گذشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

STATE PARTICIPATION IN PETROLEUM EXPLORATION AND PRODUCTION PROJECTS: CONCEPT, OBJECTS AND CHALLENGES

نویسندگان [English]

  • Mahmood Bagheri 1
  • Mohammadreza Shirmardi Dezaki 2
1 Associate Professor in Private and Islamic Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran
2 Ph. D Candidate in Oil and Gas Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran
چکیده [English]

The main goal of this article is to study the concept of State participation in oil and gas projects. We tried to define the concept, characteristics, reasoning and challenges around the phenomenon. State participation as a way of cooperation between the Host State (HS) and an International Oil Companies (IOC), may be used as a main contract or as a term of main contract. Government reasoning for State participation mainly focuses on taking control and managerial tasks by the government, achieving experience and expertise in operations and enhancing in government take. Conflict of interest, problems in financing government’s share of costs and political interference in operations are the main challenges of State participation. Meanwhile, State participation has some benefits: it helps the IOC and the HS to improve their relations and mutual understanding, National Oil Companies (NOC) can take risk and responsibility for operations, NOCs can achieve experience and expertise in the field also, managerial knowledge of IOCs will be transferred to the NOCs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Commercial Participation
  • Exploration and Production Projects
  • Petroleum Contracts
  • State Participation

مراجع

الف) فارسی
1. آهنگری، عبدالمجید؛ رضایی، محمدرضا؛ جوکار، یلدا (1394). «بررسی تاریخی نقش نفت در اقتصاد ایران با تأکید بر بیماری هلندی (درس‌هایی برای آینده)». چهارمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت؛ پیشرفت ایران: گذشته، حال، آینده.
2. القشیری، احمد؛ ریاض، طارق (1382). «قانون حاکم بر نسل جدید قراردادهای نفتی: چرخش در روند داوری». ترجمه محسن محبی، مجلۀ حقوقی بین‌المللی، شمارۀ 29، ص ؟ - ؟.
3. انصاری، ولی‌الله (1377). کلیات حقوق قراردادهای اداری، تهران: نشر حقوق‌دان.
4. شرکت ملی نفت ایران (1344). تاریخچه و متن قراردادهای مربوط به نفت ایران. تهران: بی‌نا.
5. شیرمردی دزکی، محمدرضا (1392). «بررسی تطبیقی حقوقی و اقتصادی قراردادهای امتیازی جدید با قراردادهای مشارکت در تولید و خدمات در حوزۀ صنعت نفت». پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشته حقوق تجارت بین‌الملل، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، با راهنمایی دکتر فیصل عامری.
6. طباطبایی مؤتمنی، منوچهر (1393). حقوق اداری. تهران: انتشارات سمت.
7. غنی‌نژاد، موسی (1386). «مبانی نظری و تاریخی اقتصاد دولتی». روزنامۀ دنیای اقتصاد، شمارۀ 1221، ص ؟ - ؟.
8. منتظر، مهدی؛ ابراهیمی، سید نصرالله؛ مسعودی، فرزاد (1393). «اصول قانونی حاکم بر قراردادهای خدماتی بالادستی صنعت نفت و گاز ایران». پژوهش‌نامۀ اقتصاد انرژی ایران، سال سوم، شمارۀ 12، ص ؟ - ؟.
9. موحد، محمدعلی (1393). درس‌هایی از داوری‌های نفتی قانون حاکم. چاپ دوم، تهران: نشر کارنامه.
 
ب) خارجی
10. Adebola Ogunlade (2010). “How can Government best achieve its Objectives for Petroleum Development: Taxation and Regulation or State Participation?”. OGEL 4, available at: https://ssrn.com/abstract=1658192
11. Al-Emadi, Talal (2010). “Joint Venture Contracts (JVCs) among Current Negotiated Petroleum Contracts: A Literature Review of JVCs Development, Concept and Elements”. Georgetown Journal of International Law, Vol. 1.
12. Audinet, Pierre; Stevens, Paul; and Streifel, Shane (2007). “Investing in Oil in the Middle East and North Africa, Institutions, Incentives and the National Oil Companies”. World Bank, Report No. 40405-MNA.
13. Bindemann, Kirsten (1999). Production Sharing Agreement: An Economic Analysis. Oxford Institute for Energy Studies.
14. Charles McPherson (2010). “State participation in the natural resource sectors Evolution, issues and outlook”. in: The Taxation of Petroleum and Minerals Principles, problems and practice, Edited by Philip Daniel, Michael Keen and Charles McPherson, Routledge.
15. Duruigbo, Emeka (2012-2013). “Community Equity Participation in African Petroleum Ventures: Path to Economic Growth?”. 35 N.C. Cent. L. Rev. 111.
16. Fales, Haliburton II., Smith, David N., Frick, Robert H., Carroll, J. Speed, and Lipton, Charles J. (1973). “Mining The Resources of the Third World: From Concession Agreements to Service Contracts”. The American Journal of International Law, Vol. 67, N. 5.
17. Hart shorn J E (1993). Oil Trade: Politics and Prospects: Cambridge University Press.
18. Ikezogwo, Obiocha A. and Boodoo, Sonya (2014). "Carry My Share: Assessing the Impact of State Participation on Upstream Contractor Value".SPE Hydrocarbon Economics and Evaluation Symposium, Houston, Texas, USA.
19. Johnston, Daniel (2003). International Exploration Economics, Risk and Contract Analysis. Pennwell, Oklahoma.
20. Johnston, Daniel (2008). “Changing Fiscal Landscape", Journal of World Energy Law and Business, Vol. 1, No. 1.
21. Khan, Kameel (1985). “Some Legal Considerations on the Role and Structure of State Oil Companies: A Comparative View”. the International and Comparative Law Quarterly, Vol. 34, No. 3.
22. Krapels N., Edward (1977). Controlling Oil: British Oil Policy and the British National Oil Corporation. Federal Documents Depository, 224A.
23. McPherson, Charles (2003). “National Oil Companies, Evolution, Issues, Outlook, National Oil Companies Workshop”. Current Rules and Future Prospect, World Bank.
24. Ministry of Energy, Republic of Ghana (2010). "Local Content and Local Participation in Petroleum Activities". Policy Framework, Available at: http://www.eisourcebook.org/cms/December%202015/Ghana%20Local%20Content%20Policy%202010.pdf
25. Nordtveit, Ernst (2015). Regulation of the Norwegian Upstream Petroleum Sector, in: Regulation of the Upstream Petroleum Sector. A Comparative Study of Licensing and Concession Systems. Edward Elgar Publishing, Cheltenham.
26. Nore P. (1980). The Transfer of Technology: The Norwegian Case. in El Mallakh R & El MallakhD H (Eds.). New Policy Imperatives for Energy Producers. International Centre for Energyand Economic Development, Boulder Co.
27. Norwegian Ministry of Petroleum and Energy (2010-2011). "An industry for the future– Norway´s petroleum activities". Meld. St. 28, Report to the Storting (white paper). Available at: https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwi9s7Stl9DaAhVG46QKHbrqBXgQFggmMAA&url=https%3A%2F%2Fwww.regjeringen.no%2Fglobalassets%2Fupload%2Foed%2Fpetroleumsmeldingen_2011%2Foversettelse%2Fchapter1_white_paper_28-2010-2011.pdf&usg=AOvVaw12iDrbbV84egQy1_HOaVfF
28. Tordo, Silvana; Warner, Michael; Manzano, Osmel E. and Anouti, Yahya (2013). Local Content Policies in the Oil and Gas Sector. The World Bank, Washington, D.C.
29. Taverne, Bernard (2008). Petroleum, Industry and Governments, A Study of the Involvement of the Industry and Governments in the Production and Use of Petroleum. second edition, Kluwer Law International.
30. Taverne, Bernard (1996). Co-operative Agreements in the Extractive Petroleum Industry. Kluwer Law International.
31. The Natural Resource Governance Institute (2015). “State Participation in Oil, Gas and Mining, Parliamentary Briefing”. available at: https://resourcegovernance.org/sites/default/files/nrgi_StateParticipation_20150311.pdf
32. World Bank (1994). Managing Development - The Governance Dimension. world Bank.
33. Yescombe, E.R. (2007). Public–Private Partnerships Principles of Policy and Finance. Elsevier Ltd., Burlington.
مطالعات حقوق انرژی
دوره 5، شماره 2
پاییز و زمستان
مهر 1398
صفحه 251-273

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار