سازشی کارآمدتر از فیصلۀ دعاوی در هیأت‌های حل اختلاف قراردادهای مرتبط با پروژه‌های نفت و گاز

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه حقوق تجارت بین‌الملل دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری حقوق نفت و گاز دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

قراردادهای حوزۀ نفت که غالباً بلندمدت هستند، در ذات خود با پیچیدگی‌های فراوانی همراهند. بخشی از این قراردادها، به‌ویژه در حوزۀ پایین‌دستی، در قالب قرارداد پیمانکاری هستند که مستلزم انعقاد صدها قرارداد مرتبط دیگر است. توقف یکی از قراردادها، اثر نامطلوب در سایر قراردادهای فرعی، اقماری یا زنجیره‌ای دارد. بروز اختلاف در چنین زنجیرۀ پیچیده‌ای، گریزناپذیر است. از این رو، نحوۀ رویارویی با اختلافات و چگونگی حل‌وفصل کردن آن، به نحوی که مانع توقف پروژه نگردد، اهمیت بسزایی دارد. سال‌هاست گرایش ویژه‌ای نسبت به به‌کارگیریروش‌های حل اختلاف خارج از دادگاه‌ها که از نظر اقتصادی بسیار کارآمد هستند، مورد توجه قرار گرفته است. به‌کارگیری این روش‌ها مستلزم وجود شیوه‌نامۀ صحیح از فرایند حل اختلاف خارج از دادگاه است تا اجرای نتیجۀ به‌دست آمده از فرایند رسیدگی را زیر چتر خود قرار دهد؛ وگرنه نتیجۀ حاصل از رسیدگی‌های خارج از دادگاه، چنانچه اثر اجرایی برای طرفین نداشته باشد، کارآیی اقتصادی نداشته و هیچ انگیزه‌ای برای حل اختلاف از این طریق برای طرفین برجای نخواهد گذاشت. این پژوهش درپی یافتن راهی برای اجرای مؤثر نتیجه‌های حاصل از رسیدگی‌های خارج از دادگاه، از جمله سازش در صنعت نفت و گاز است تا ضمن هم‌سو نمودن ساختارهای کنونی حقوقی با مقررات بین‌المللی سازش، به منظور حفظ کارآمدی اقتصادی قراردادهای نفت و گاز و قراردادهای مرتبط آن، سازش به جای هیأت حل اختلاف قراردادی مندرج در شیوه‌نامۀ وزارت نفت پیش‌بینی گردد و نتایج برآمده از فرایند سازش، مانند رأی داوری و قضایی، اجرا شود و در نهایت با تسریع در حل اختلاف، از توقف پروژه‌های عظیم نفت و گاز و به هدر رفتن سرمایه جلوگیری گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

EFFECTIVE CONCILIATION MORE USEFUL THAN DISPUTE ADJUDICATION BOARD IN OIL AND GAS PROJECT AND SUBSIDIARIES

نویسندگان [English]

  • Mehrab Darabpour 1
  • Elham Anisi 2
1 Professor at International Commercial Law, Law Faculty, Shahid Beheshti University
2 PhD Student at Oil&Gas Law, Law Faculty, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Oil Contracts such as many other international commercial contracts are so complex. There are many subsidiaries in relation to an international construction contract. Disputes are an inseparable part of almost all international long-term construction contracts which deal with huge financial and human resources. How to deal with disputes and solve them is vital. Suspension or any stop in the project would definitely affect other subcontracts. There is a new trend for resolving disputes out of courts by the way of ADRs. These techniques need to be regulated to guarantee the enforcement of outcomes. Conciliation is one the ADR techniques. The method of harmonization of the current regulations in the Iranian legal system by international conciliation rules will be argued. By the way of these updates the decision of a conciliator could be enforced as a judicial award. This approach could to some useful extend guarantee the cash flow and financial efficiency of construction projects in long-term contracts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Alternative Dispute Resolution
  • Conciliation
  • prevent project work stop
  • financial efficiency
  • effective enforcement

مراجع

الف) فارسی
1. ابراهیمی، سید نصرالله؛ اکبری، محمود (1396). «شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک‌ها در قراردادهای طرح و ساخت نفت و گاز و تأثیر آن در پیشگیری طرح از ادعا و اختلاف». پژوهشنامةاقتصادانرژی ایران، سال ششم، شمارة23 ، ص 27- 1.
2. ارفع‌نیا، بهشید؛ ملاابراهیمی، عماد (1397). «حل مسالمت‌آمیز و شرایط جایگزین روش‌های حل‌وفصل اختلافات در قراردادهای بالادستی صنعت نفت و گاز با تأکید بر قرارداد IPC». مطالعات حقوق انرژی، دورة 4، شمارة 2، ص 320- 293.
3. انیسی، الهام؛ داراب‌پور، مهراب (1399). «اجرایی شدن آراء هیأت حل اختلاف فیدیک؛ نقطة عطفی برای کارآمدی اقتصادی پروژه‌ها و عدم توقف آن‌ها (با رویه‌سازی از رأی دادگاه سنگاپور در پروندة PERSERO)، مجلة حقوقی بین‌المللی، شمارة 64، در حال چاپ.
4. جنیدی، لعیا (1381). اجرای آرای داوری بازرگانی خارجی. تهران، مؤسسة مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهردانش.
5. حیاتی، علی‌عباس (1384). شرح قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ اول، تهران، نشر سلسبیل.
6. داراب‌پور، مهراب و همکاران (1398). اصول و مبانی حقوق تجارت بین‌الملل. کتاب نخست، چاپ دوم، تهران، کتابخانة گنج دانش.
7. داراب‌پور، محمد (1399). قواعد جدید آنسیترال راجع به میانجی‌گری و سازش. تهران، نشر شهردانش.
8. درویشی هویدا، یوسف (1392). «اصل محرمانه بودن در شیوه‌های جایگزین حل اختلاف». فصلنامة دیدگاه‌های حقوق قضایی، شمارة 62، ص 62- 39.
9. ____ (1392). «تأملی بر سازش به عنوان روش حل‌وفصل اختلافات در حقوق تجارت بین‌الملل». مجلة تحقیقات حقوقی، شمارة 64، ص 239- 217.
10. زرکلام، ستار (1379). «مزایا و معایب میانجی‌گری- داوری med-arb همانند روش جایگزینی حل اختلافات». مجلة کانون وکلای دادگستری مرکز، شمارة 2، دورة جدید و پیاپی 171، ص 100- 85.
11. زمان‌پور، محبوب (1391). «شیوه‌های حل‌وفصل اختلافات در سازمان تجارت جهانی». مجلة کانون وکلای دادگستری، شمارة 25 و 26، ص 64- 42.
12. سرنا، راجا (1383). «معاهدات دوجانبة سرمایه‌گذاری». ترجمة توکل حبیب‌زاده، مجلة حقوقی نشریة خدمات حقوقی بین‌المللی، شمارة 30، ص 328- 251.
13. شیروی، عبدالحسین (1395). «بررسی قانون نمونة آنسیترال در خصوص سازش تجاری بین‌المللی». مجلة اندیشه‌های حقوقی، شمارة 10، ص 76- 45.
14. صباغیان، علی (1376). نقش میانجی‌گری در حل‌وفصل اختلافات بین‌المللی. چاپ اول، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه.
15. کاتوزیان، ناصر (1376). حقوق مدنی، عقود معین (مشارکت‌ها و صلح). جلد دوم، چاپ چهارم، تهران، انتشارات گنج دانش.
16. محبی، محسن؛ انیسی، الهام (1390). ترجمة قواعد شیوه‌های جایگزین برای حل‌وفصل اختلاف (ADR). چاپ اول، تهران، انتشارات جنگل، کمیتة ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی.
17. معصومی، پندار (1391). «ترجمة قواعد داوری اتاق بازرگانی بین‌المللی و روش‌های جایگزین حل‌وفصل اختلاف اتاق بازرگانی بین‌المللی». ویژه‌نامةمجلةحقوقیبین‌المللی، نشریة مرکز امور حقوقی بین‌المللی ریاست جمهوری، ص 341- 301.
18. مهاجری، علی (1380). شرح قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه‌های عمومی و انقلاب. جلد دوم، چاپ اول، تهران، انتشارات گنج دانش.
19. نیکبخت، حمیدرضا؛ ادیب، علی‌اکبر (1395). «اصلاح‌گری و میانجی‌گری به عنوان جایگزین روش‌های سنتی حل اختلافات مدنی- تجاری». فصلنامة تحقیقات حقوقی، شمارة 78، ص 81- 57.
ب) انگلیسی
20. Dedezade, Taner (2012). Analysis of Cases and Principles Concerning the Ability of ICC Arbitral Tribunals to Enforce Binding DAB Decisions under the 1999 FIDIC Conditions of Contract. International arbitration law Review.
21. Dedezade, Taner (2012). The legal justification for the ‘enforcement’ of a ‘binding’. DAB decision under the FIDIC 1999 Red Book. Construction Law International. Volume 7.
22. Dispute Board Rules (2001) & (2015). ‘‘International Chamber of Commerce”. ICC  publication 829.
23. Gaillard.E & Pinsolle. P (2003). ‘‘First Court Decision on Pre-Arbitral Referee”. New York law Journal.
24. Goldsmith. J (1993). ‘‘ICC working group on ADR”.Americanreview of international arbitration.
25. Holtzmann& Neuhase (1994). A Guide to the UNCITRAL Model Law on international commercial arbitration.a legislative history and commentary. Kluwer law and Taxation.
26. Simsive, Paata (2015). Indirect Enforceability of Emergency Arbitrator’s Order. Kluwer Arbitration Blog, April.
27. Supreme Court of Queensland (1995). “Resort Condominiums International Inc. v. Ray Bolwell and Resort Condominiums (Australia) Pty. Ltd’’. Yearbook Commercial Arbitration.
28. Villani, Manuela Caccialanza, (2017). ‘‘Interim Relief through Emergency Arbitration: An Upcoming Goal or Still an Illusion?’’. Kluwer Arbitration Blog.
29. Wade, Christopher ( 2005). ‘‘THE FIDIC CONTRACT FORMS and the new MDB CONTRACT”. International Construction Contracts and the Resolution of Disputes. ICC-FIDIC Conference Paris.
 
مطالعات حقوق انرژی
دوره 6، شماره 1
بهار و تابستان
فروردین 1399
صفحه 97-114

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار