بررسی ویژگی های تصمیم کارشناسی در حل‌وفصل اختلافات صنعت ‏نفت وگاز و نحوۀ اجرای آن در محاکم قضایی ایران

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق عمومی و بین‌الملل دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری حقوق تجارت و سرمایه گذاری بین المللی دانشکدۀ ‏ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

     انتخاب شیوۀ مناسب برای حل ­وفصل اختلافات در صنعت نفت­ وگاز بسیار مهم است و در میان این شیوه­ های گوناگون، اگرچه مراجعه به تصمیم کارشناسی در قیاس با سایر روش­ های  حل­ وفصل اختلاف از استقبال کمتری برخوردار است، اما به خاطر ماهیت فنی برخی موضوعات، سرعت و دقت کارشناسان در امر تصمیم­ گیری، ارجاع اختلاف به تصمیم کارشناسی اولویت و اهمیت خاصی داشته و در برخی موارد بهترین راه­ حل ممکن برای فصل خصومت در اختلافاتی همچون تخمین حجم ذخایر، ارزش مالی منافع حاصل از مشارکت و بازنگری در قیمت پایۀ قراردادهای فروش گاز است. ازاین­رو، شناسایی ویژگی­ های مشترک کارشناسی در دکترین حقوقی و اسناد                  سازمان­ های بین ­المللی و همچنین بررسی امتیازهای ویژۀ این شیوه در قراردادهای منعقده در صنعت نفت­ وگاز، می ­تواند به توسعه و تکامل آن در این نظام قراردادی کمک شایانی کند. مهم­ترین چالش بهره­ گیری از این شیوه، چگونگی اجرای آنها در محاکم دادگستری است که در این مقاله سعی شده با تحلیل مبانی حقوقی مرتبط با اصل آزادی و اعتبار اسناد تنظیمی در خارج از ایران، راهکاری برای اجرای تصمیمات کارشناسی در نظام حقوقی و قضایی ایران ارائه گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of the characteristics of the expert determination in resolving the disputes of the oil and gas industry and how to implement it in the Iranian judicial courts

نویسندگان [English]

  • Mohammad Sardoueinasab 1
  • Saeed Namdar 2
1 Associate Professor in Public International Law at the Faculty of ‎Law and Political Science University of Tehran
2 Phd student of International commercial and investment law at the ‎Faculty of Law and Political Science University of Tehran
چکیده [English]

Choosing the proper method for resolving disputes in the oil and gas industry is important and among these various methods, However, it is less acceptable to refer to an expert-determination than other dispute resolution methods, but because of the technical nature of issues, the speed and accuracy of experts in decision making, referring disputes to expert-determination is of particular priority and importance. And in some cases, such as estimating the volume of reserves, the financial value of the benefits of participating and reviewing the base price of gas sales contracts, It is the best possible solution for resolving disputes. For this reason, identifying common expert characteristics in the legal doctrine and documents of international organizations and also examining the special advantages of this method in contracts concluded in oil and gas industry can help its development in this contractual system. The most important challenge of using this method is how to implement them in the courts of justice. In this article, by analyzing the legal bases related to the principle of free will and validity of regulatory documents outside Iran, an attempt has been made to provide a solution for the implementation of expert-determination in Iranian legal and judicial system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Alternative methods of resolving disputes in the oil and gas industry
  • Arbitration
  • Expert rules of International Organizations Dispute Resolution
  • Principle of free will
  1. الف) فارسی

    1. شمس، عبدالله (1395). ادله اثبات دعوا، چاپ بیست و پنجم، تهران، انتشارات دراک
    2. شیروی، عبدالحسین (1391). داوری تجاری بین ­المللی، چاپ اول، تهران، انتشارات سمت
    3. شیروی، عبدالحسین(1395). حقوق نفت­ وگاز، چاپ سوم، تهران، بنیاد حقوقی میزان
    4. کاتوزیان، ناصر(1385). اثبات و دلیل اثبات، جلد دوم، چاپ سوم، تهران، نشر میزان
    5. کاتوزیان، ناصر(1395). قواعد عمومی قراردادها، جلد اول، چاپ سیزدهم، تهران، شرکت سهامی انتشار
    6. کاتوزیان، ناصر(1395). قواعد عمومی قراردادها، جلد سوم، چاپ دهم، تهران، شرکت سهامی انتشار
    7. گروه پژوهش مدرسه عالی حقوق(1394). حقوق قراردادهای نفتی در ایران، چاپ اول، تهران، انتشارات صابریون
    8. مرکز استخراج و مطالعات رویه قضایی کشور(1393). مجموعه آرای قضایی دادگاه ­های تجدیدنظر استان تهران ( حقوقی)، چاپ دوم، تهران، مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضاییه
    9. درویشی هویدا، یوسف (1389). «استفاده مستقیم از کارشناس در حل­ وفصل اختلافات»، فصلنامه حقوق (مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران)، سال چهلم، شماره 4: 173 -192 قابل دسترس در:

    https://jlq.ut.ac.ir/article_29549_4a52d3fd705ec65e476212bd765c1826.pdf

     

    ب)خارجی

    - Books:

    1. Freedman, Clive & James Farrell . 2014, Kendall On Expert Determination, 5th end, london, Sweet & Maxwell

    11.Martin, Elizabeth A. & Jonathan Law. 2006, Oxford Dictionary of Law, 6th end, New York, Oxford University press

    12.Redfan, Alan & Martin Hunter. 2009, Redfan & Hunter on International Arbitration, 5th end, new york, Oxford University press

     

    - Articles:

    1. Alramahi, Mohammad. (2011), “ Dispute Resolution in Oil and Gas Contracts”, I.E.L.R., Vol.3: 78 – 85; Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2159702
    2. Cresswell, Peter. (2013), “The Future of Arbitration in the Changing World of Dispute Resolution”, Arbitration, 79(3), Retrieved 25 April 2017: 285- 294; Available at: http://www.ciarb.org/docs/default-source/all-publications/the-journal/vol79/no-

    3/arb2013_vol79no3augustl007.pdf

    15.Douglas, Jones S. (1997), “Is expert determination a “final and binding” alternative?”, Arbitration, Vol.63 No. 3: 213-226; Available at: https://kluwerlawonline.

    com/journalarticle/Arbitration:+The+International+Journal+of+Arbitration,+Mediation+and+Dispute+Management/63.3/AMDM1997042

    1. Dundas, Hew. R. (2004), “ Dispute Resolution in the Oil & Gas Industry: an Oilman’s Perspective”, OGEL Online Journal, Vol. 2, no.3 URL: www.ogel.org/article.asp?

        key=1368

    1. Horton, David. (2009), “Flipping the script: Contra Proferentem and Standard From Contracts”, University of Colorado Law review, Vol. 80,Issue 2:431–486;Available at: https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/ucollr80&div=14&id=&page=

    18.Pierce E. David, (2005), “Interpreting oil and gas instruments”, Texas Journal of oil, gas and energy Law, Vol.1: 1- 34; Available at: https://www.washburnlaw.edu

        /profiles/faculty/activity/_fulltext/pierce-david-2006-1texasjournalofoilgasandenergylaw1.pdf

    1. Rigas G. Athanasios. (2015), “Binding alternative dispute resolution ( ADR) in the oil & gas sector – a brief assessment”, Online Learning Program - LL.M Transnational Oil, Gas and Energy Law- University of Derby, available at: https://www.academia.edu/

    15362729/BINDING_ALTERNATIVE_DISPUTE_RESOLUTION_ADR_IN_THE_OIL_and_GAS_SECTOR-_A_BRIEF_ASSESSMENT

    1. Shade, Joseph. (1995), “The oil & gas lease and ADR: A marriage made in heaven waiting to happen”, Tulsa Law Journal, Vol.30: 599- 656; available at:

        https://digitalcommons.law.utulsa.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2011&context=tlr

    21.Stulz- Karim S.P., (2007), “Expert Determination in International Oil & Gas Disputes: The Impact of Lack of Harmonization in Reservers Classifications Systems and Uncertainty in reserves Estimates”, SPE International, 15th: 1- 14; available at: https://doi.org/10.2118/105361-MS

    پ) اسناد و منابع اینترنتی

    22.Bennett, Michael. (2016), Process in expert determination, Available at www.michaeljbennett.com.au

    1. https://www.aipn.org/about-aipn/history/
    2. https://iccwbo.org/publication/icc-expert-rules-english-version/
    3. http://www.lcia.org/media/Download.aspx?MediaId=11
    4. http://platformlondon.org/documents/PFTSC-23-Apr-09.pdf

    27.ICC International Centre for ADR. (2017), Expert Rules, Paris, available at: https://iccwbo.org/content/uploads/sites/3/2015/01/2015-ICC-Expert-Rules-ENGLISH-version-1.pdf

    1. Working Group Report on Alternative Dispute Resolution in the Energy Sector, (October 2011), Report prepared for the 4th Citizens' Energy Forum, available at: https://ec.europa.eu/consumers/archive/citizen/my_rights/docs/energy_adr_report_en.pdf