تعهد دولت‌ها به حفاظت از تالاب هورالعظیم/هورالهویزه براساس حقوق بین‌الملل

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق بینالملل، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

حفاظت از محیط‌زیست به‌منزلۀ میراث مشترک بشریت، که نسل امروز و آینده حیاتشان به آن وابسته است، وظیفۀ دولت‌هاست. حاکمیت دولت‌ها بر منابع طبیعیشان براساس منافع سایر دولت‌ها و ملت‌ها محدود می‌شود. از یک طرف، وجود منابع مشترک مرزی میان ایران و سایر کشورها و از طرف دیگر، کمبود منابع آبی زمینۀ بروز اختلاف و کشمش را فراهم کرده است. از جمله منابع مشترک می‌توان به تالاب هورالعظیم/هورالهویزه اشاره کرد که حیاتش به رودخانه‌های تأمین‌کنندۀ آن یعنی رود کرخه و دجله بستگی دارد. ساخت‌و‌ساز سد روی رودهای تأمین‌کنندۀ آب تالاب هورالعظیم/هورالهویزه آسیب شدیدی به تالاب و اکوسیستم آن وارد کرده است که مسئولیت دولت‌های حاشیۀ آن را به دنبال داشته است. فعالیت‌هایی که در بخش انرژی اعم از انرژی‌های تجدیدپذیر یا غیرتجدیدپذیر صورت می‌گیرند، روی تالاب‌ها آثار منفی می‌گذارند. کشورهای حاشیۀ رودها و تالاب مذکور براساس حقوق بین‌الملل محیط‌زیست مسئول محافظت از حیات و اکوسیستم آن، وارد‌نشدن آسیب فرامرزی و همکاری در این زمینه‌اند. به عبارت دیگر، منابع مشترک، همکاری مشترک دولت‌ها را طلب می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Responsibility in Conservation of Wetlands by Studying of Hoor-al Azim/Hoor-al-Howzeh

نویسندگان [English]

  • Elham Aminzadeh 1
  • Zahra Sadat Shareq 2
  • Hossein Rezazadeh 2
1 Professor, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Phd student, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Conservation of environment as common heritage for the current and the next generation is the responsibility of States. Sovereignty of states on natural resource would be confined by another states’ interest. On the one hand, the existence of common border resource between Iran and other countries and on the other hand, shortage of water resources has led to conflicts. The life of common resource like Hoor-al-Azim/ Hoor-al-Howzeh depends on Karkheh and Tigris River. Building dams on rivers resulted in damages to ecosystem and wetland, which in turn means the responsibility of the Riparian States. Riparian States according to international environmental law are responsible to conserve the ecosystem and prevent Trans-boundary damage and cooperation in this area. In other words, common resource need cooperation between states.

کلیدواژه‌ها [English]

  • wetlad hoor al azim/ hoor al howzeh
  • international environmental law
  • common resource
  • responsibility of state
الف) فارسی
ضیایی، سیدیاسر، (1393). «جایگاه تعهدات زیست‌محیطی در حقوق بین‌الملل سرمایه‌گذاری»، دورۀ 15، شمارۀ 42، 191-224.
مهتاب عصاری «پروژۀ گپ، آتشی زیر خاکستر (سدسازی‌های بی‌رویه در ترکیه آناتولی)»، هیئت حسابرسی زیست‌محیطی و توسعۀ پایدار، 1-14
عبداللهی، محسن (1390). «رویکردهای نظام مسئولیت بین‌المللی در جبران خسارات ناشی از اعمال منع‌شده در حقوق بین‌الملل»، تحقیقات حقوقی، شمارۀ 56، 211-278.
عبداللهی، محسن و معرفی، سعیده (1389). «اصل مسئولیت مشترک، اما متفاوت در حقوق بین‌الملل محیط‌زیست»، سال 12، شمارۀ 29، 199-224.
مختاری، سحر؛ سلطانی‌فرد، هادی و یاوری، احمدرضا (1388). «خودسازماندهی در تالاب هورالعظیم/هورالهویزه با تأکید بر اکولوژی»، پژوهش جغرافیای طبیعی، شمارۀ 7، 93-105.
پیلتن، فرزاد و صدیق بطحایی‌اصل (1395). «مبانی و مکانیزم همکاری‌های زیست‌محیطی ایران و همسایگان در حوزۀ آب‌های رودخانه‌ای مشترک»، راهبرد اجتماعی فرهنگی، شمارۀ 21، 91-197.
خالدی، حسین؛ میرزایی، محمدعلی؛ حسن پیردشتی، حسن و صمدزاده، گلستان، (1393). «بررسی نقش رودخانه‌های مرزی در روابط ایران و عراق»، علوم سیاسی، شمارۀ 10، 214-225.
ب) انگلیسی
Books
O. Schachter (1991). International Law in Theory and Practice, M. Nijhoff Publishers.
Lauterpacht, Hersch (1951). Annual Digest of Public International Law Cases: 1938-1940, Longmans, No. 47.
Articles
Nicolas C. Bremer (2016). "Trans boundary Environmental Impact Assessment of Large Dams in the Euphrates–Tigris Region: An Analysis of International Law Binding Iran, Iraq, Syria and Turkey", Vol. 25, Issue 1, 1-24.
Roohallah Mirzaei, Jim Conroy, Paul Yoxon. "Otters In The Hawr Al Azim Wetland, Iran", Hystrix It. J. Mamm. (N’s.) 21(1) (2010), p. 80-90, http://www.italian-journal-of-mammalogy.it/article/viewFile/4457/4395.
International rivers, (2011). "Ethiopia's Gibe III Dam: Sowing Hunger and Conflict", 1-8, https://www.internationalrivers.org/resources/ethiopia-s-gibe-iii-dam-sowing-hunger-and-conflict-2643).
Alexandre S. Timoshenko (1988). "protection of wetlands by international law", pace environmental law review, Vol. 5, 1-40.
Barboza, Julo. "international liability the injurious consequence of acts not prohibired by international law and protection of environment law", course of Academy of Hague.
Kirk Herbertson (2013). "Xayaburi Dam: How Laos Violated the 1995 Mekong Agreement", 1-20, https://www.internationalrivers.org/resources/xayaburi-dam-how-laos-violated-the-1995-mekong-agreement-7810.
Bernard, Nicolle & Schwinghamer, Katy (2014). "Land Cover Changes Due to Damming of the Tigris River", http://academic.emporia.edu/aberjame/student/schwing1/mosuldam.html.
United States Environmental Protection Agency (EPA)(2017). "What are wetland functions?", https://www.epa.gov/wetlands/what-are-wetland-functions.
International Rivers (2013). "Ethiopian Dam and Irrigation Projects Threaten to Turn Kenya’s Lake Turkana into “East Africa’s Aral Sea", https://www.internationalrivers.org/resources/ethiopian-dam-threatens-to-turn-lake-turkana-into-east-africa-s-aral-sea-7786.
Missy Davenport, Boulder, Colo (2012). "The Downside of Dams: Is the Environmental Price of Hydroelectric Power Too High?", https://www.scientificamerican.com/article/how-do-dams-hurt-rivers/.
WSP (2013). "Wetland Science And Practice", Vol. 30, No. 4, WWW.SWS.ORG.
Cases
Icj report, Certain Activities carried out by Nicaragua in the Border Area (Costa Rica v. Nicaragua) - Construction of a Road in Costa Rica along the San Juan River (Nicaragua v. Costa Rica) - The Court to deliver its Judgment on Wednesday 16 December 2016.
ICJ report, Corfu Channel (United Kingdom v. Albania), Merits, Judgment, I.C.J Reports 1949.
ICJ report, Legality of the Use by a State of Nuclear Weapons in Armed Conflict, 8 July 1996.
Icj report, Pulp Mills on the River Uruguay (Argentina v. Uruguay), Judgment, I.C.J. Reports 2010.
ICJ report, Construction of a Road in Costa Rica along the San Juan River (Nicaragua v. Costa Rica), 2013.
Icj report. Gabčíkovo-Nagymaros Project (Hungary/Slovakia), Judgment, I.C.J. Reports 1997.
The Trail smelter arbitration (1941).
Document
Ramseur convention, 1971.
Convention on Biological Diversity (CBD), 1992.
International Law Commission Draft Principles on the Prevention of Trans boundary harm from hazardous activities, with commentaries (2001), Session 56, UN doc. A/56/10.
Draft articles on the law of the non-navigational uses of international watercourses and commentaries thereto and resolution on Tran’s boundary confined groundwater, 1994.
Declaration of the United Nations Conference on the Human Environment, 1972.
UNEP Goals and Principles of Environmental Impact Assessment, UNEP res. GC14/25, 14th Sess. (1987), endorsed by UNGA res. 42/184, UNGAOR 42nd Sess., UN doc. A/Res/42/184 (1987).
The Barcelona Convention for the Protection of the Marine Environment and the Coastal Region of the Mediterranean. 1995.
Petition to Antonio Guterres, Secretary General of the United Nations, by the People’s Campaign to Suppor the Kind Zagros in Iran, to protect the Iranian side of the Mespotamian Marshlands, known as Hoor al-Azim in Iran, 2017.
Statement by H.E. Dry Yousef Hojjat, Deputy Head of the Department of Environment, at the Third Meeting of the Parties to Convention on Environmental Impact Assessment in a Tran’s boundary Context, Cavtat, Croatia, 1–4 June 2004, found at: https://www.unece.org/fileadmin/DAM/env/eia/documents/cavtat/Islamic%20Republic%20of%20Iran.pdf.
Memorandum of Understanding on Environment between the Government of the Republic of Turkey and the Government of the Islamic Republic of Iran, ART.2 (2, 4).
A/RES/37/7, 28 October 1982.