بررسی چگونگی تشکیل نهادهای تنظیم مقررات انرژی در کشور با رویکرد تطبیقی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکدۀ حقوق علوم و سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق نفت و گاز دانشگاه تهران

چکیده

به دلیل اهمیت راهبردی بخش انرژی، تنظیم مقررات این بخش جایگاه ویژه‌ای در میان کشورها دارد و نهادهای تنظیم مقررات نیز در همین خصوص تأسیس شده‌اند. مقالۀ حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که چه نهاد یا نهادهایی وظیفۀ تنظیم مقررات بخش انرژی را بر عهده دارند و چه وظایف رگولاتوری برای آن‌ها مقرر شده است و در چه جایگاهی قرار گرفته‌اند. آیا تنظیم مقررات در بخش انرژی کشورها به عهدۀ نهاد واحدی است یا هریک از زیربخش‌های انرژی از طریق رگولاتوری جداگانه تنظیم می‌شوند. به‌منظور یافتن پاسخ، ابتدا نهادهای تنظیم مقررات بخش انرژی دیگر کشورها را مطالعه کردیم و با توجه به نتایج و مطابق با فرضیۀ وجود بسترهای قانونی لازم برای ابقا یا ایجاد نهادهای تنظیم مقررات بخش انرژی در کشور سناریوهایی برای تعیین جایگاه مطلوب نهادهای تنظیم مقررات بخش انرژی پیشنهاد خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Evaluation of Energy Regulators’ Structure in Iran Applying Benchmarking

نویسندگان [English]

  • Vali Rostami 1
  • Leili Moghimi 2
1 Associate Professor ،Public Law Department،University of Tehran
2 M.Sc. Student of Oil and Gas Law of University of Tehran
چکیده [English]

Regulation is of special significance for countries due to strategic importance of energy sector. So, to address this issue, energy regulators have been established in many countries. This article responds to the question of what entity/entities can carry out energy regulatory functions, what are their legal statuses, and what are their corresponding responsibilities, and whether energy regulation is carried out by an individual regulator or multi-sector regulator. To respond the questions, energy regulators of some countries are studied, and, according to the results, and taking the presumption that the existence of the required legal infrastructure for establishment of energy regulator/s in Iran, some scenarios for appropriate legal status of energy regulators are proposed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Energy Sector"
  • "Electricity"
  • " Regulation"
  • " Legal Status"
  • " Gas"
  • " Oil"
  • "Regulatory Authority"
الف) فارسی
ابراهیمی، سیدنصرالله و مقیمی، لیلی (1396). جزوۀ درسی حقوق نفت و گاز دورۀ کارشناسی ارشد.
خواجوی، علی (1394). «تعیین وظایف و کارکردهای تنظیم‌گری در حوزۀ نفت و گاز و مطالعۀ تجارب کشورهای مختلف»، ماهنامۀ علمی-ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، شمارۀ 130، 21-29.
دبیرخانۀ هیئت نظارت بر مقررات‌زدایی و تسهیل شرایط صدور مجوزها و پروانۀ فعالیت‌های اقتصادی (1390). «مقررات‌زدایی و جایگاه آن در قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی و برنامۀ پنجم توسعۀ جمهوری اسلامی ایران»، وزارت امور اقتصادی و دارایی.
دبیرخانۀ هیئت تنظیم بازار برق (1391). «گزارش عملکرد هیئت تنظیم بازار برق- از دورۀ نخست تا پایان دورۀ پنجم».
هادی‌فر، داود (1389). نهادهای حقوقی تنظیم مقررات، ساختار و سازوکار اجرایی، انتشارات عترت چاپ.
شرکت مهندسین مشاور موننکو ایران (1392). تجدید ساختار در صنعت برق، با مروری بر ساختار صنعت برق ایران، انتشارات شیوه.
معاونت برنامه‌ریزی و امور اقتصادی (1392). «وزارت نیرو 1404 برنامۀ راهبردی»، وزارت نیرو.
باقری، محمود و اصغرنیا، مرتضی (1392). «انحصار و رقابت؛ تأملی بر لزوم فعالیت نهادهای تنظیم‌کنندۀ مقررات بخشی»، مجلۀ حقوق عمومی.
نیلی، مسعود (1389). «بررسی مبانی نظری و تجربی خصوصی‌سازی بخش توزیع نیروی برق»، پژوهشکدۀ مطالعات اقتصادی و صنعتی شریف.
ب) انگلیسی
International Energy Agency (2016). "Energy Policies of IEA Countries: Japan".
International Energy Agency (2014). "Energy Policies of IEA Countries: The United States".
Sun M.; Su H. & Zhang J. (2016). China Chapter. In: "The Energy Regulation and Markets Review", By: Schwartz D.L., Law Business Research Ltd., 4th edition.
Andersen P.C. & Poulsson C. (2016). Norway Chapter. In: "The Energy Regulation and Markets Review", By: Schwartz D.L., Law Business Research Ltd., 4th edition.
Bustnesli Y. (2015). Norway chapter, In: "Oil Regulation", By: Palmer B., Law Business Research Ltd.
James R.A. & Pulman S. (2015). United States chapter, In: "Oil Regulation", By: Palmer B., Law Business Research Ltd.
Menon N.; Bhagat R. & Bhattacharya P. (2016). India Chapter. In: "Electricity Regulation", Hagan D., Massie K., Law Business Research Ltd.
Menon N.; Ahooja R & Palepu D.R. (2015). India Chapter. In: "The Energy Regulation and Markets Review", By: Schwartz D.L., Law Business Research Ltd., 4th edition.
Lazar J. (2016). Electricity Regulation in the US: A Guide, Second Edition, Montpelier, VT: The Regulatory Assistance Project.
Eberhard A. (2006). Infrastructure regulation in developing countries: an exploration of hybrid and transitional models, 3rd Annual Conference of African Forum of Utilities Regulators, Windhoek, Namibia.
Morgan B. & Yeung K. (2007). An introduction to law and regulation: Text and materials, Cambridge University Press.
OECD (1999). Regulatory Reform in the United States: Regulatory reform in the Electricity Industry.
Chaudhary C.M. India's Economic-Polices, Sublime Publication.
Analyses E.E. & Energy H. (2012). The Nordic electricity market and how it can be improved, Copenhagen: Ea Energy Analyses and Hagman Energy.
Gergen M.J.; Gianvecchio N.; Simon K.M. & Schwartz D.L. (2015). United States of America Chapter, In: "The Energy Regulation and Markets Review", By: Schwartz D.L., Law Business Research Ltd., 4th edition.
Trillas F. & Montoya M.A. (2013). Independent regulators: Theory, evidence and reform proposals, info, 15(3), 39-53.
Sato N. & Matsudaira S. (2016). Japan Chapter. In: "Electricity Regulation", Hagan D., Massie K., Law Business Research Ltd.
Takahashi R.; Takeuchi N.; Yokoi K.; Higuchi W. & Tsutaya Y. (2015). Japan Chapter. In: "The Energy Regulation and Markets Review", By: Schwartz D.L., Law Business Research Ltd., 4th edition.
Hagan D.A.; Rueger J.E. & Forbush J.N. (2016). United States of America Chapter. In: "Electricity Regulation", Hagan D., Massie K., Law Business Research Ltd.
Jin X.; Yan Z. & George Z. (2014). Oil and gas regulation in China: overview, Practical Law, Thomson Reuters.