بهره‌برداری از منابع نامتعارف نفت و گاز در خلیج فارس در پرتو الزامات کنوانسیون حقوق دریاها و کنوانسیون منطقه‌ای کویت

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق عمومی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 کارشناسی ارشد گروه حقوق عمومی دانشکدۀ پردیس البرز دانشگاه تهران

چکیده

بهره‌برداری از منابع غیرمتعارف نفت و گاز در آینده‌ای نه چندان دور و با کاهش بهره‌برداری از منابع متعارف از روند رو به گسترشی برخوردار خواهد گردید. نظر به اینکه بهره‌برداری از منابع غیرمتعارف دارای ویژگی‌ها و آثار گاه متمایزی نسبت به بهره‌برداری از منابع متعارف است، در این نوشتار به بررسی الزامات حاکم بر آن در منطقۀ خلیج فارس اقدام کرده‌ایم. در این مقاله، الزامات بهره‌برداری از منابع غیرمتعارف از رهگذر مقررات کنوانسیون‌های بین‌المللی و منطقه‌ای بررسی، و ملاحظه شد که کنوانسیون حقوق دریاها مصوب 1982 و کنوانسیون منطقه‌ای کویت در خصوص پاسداری از محیط زیست دریایی در برابر آلودگی‌ها و پروتکل‌های مربوطه، به‌ویژه پروتکل راجع به آلودگی دریایی ناشی از اکتشاف و استخراج از فلات قاره با توجه به جدید بودن این موضوع، به صراحت به آن نپرداخته است. با بررسی انجام‌شده مشخص شد که مقررات مندرج به طور کلی، به لحاظ مالکیت و مدیریت بر منابع از قابلیت اعمال برخوردار است، اما به لحاظ آثار زیست‌محیطی از کارآمدی لازم برای پوشش دادن آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از اقدامات مذکور بهره‌مند نیست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

THE UNCONVENTIONAL OIL AND GAS PRODUCTION IN PERSIAN GULF UNDER THE LAW OF THE SEA CONVENTION AND THE KUWAIT CONVENTION

نویسندگان [English]

  • Mehdi Piridamag 1
  • Shabnam Razmpa 2
1 Assistant Professor, Department of Public and International Law, Faculty of Law and Political Science,University of Tehran
2 MA. in (International Law), Department of Public and International Law, Alborz Campus University of Tehran
چکیده [English]

The exploitation of unconventional oil and gas resources in the not-too-distant future, with a decreasing utilization of conventional resources, will be expanding. Considering that the exploitation of unconventional resources has certain characteristics and effects that are sometimes distinct from the exploitation of conventional resources. In this paper, we study the requirements of utilization of these resources in the Persian Gulf. In this article, the requirements for the exploitation of unconventional resources were examined by looking at the Law of the Sea Convention 1982 and the Kuwait Regional Convention for the Protection of the Marine Environment against Pollution and its Protocols, in particular the Protocol on the Explosion and Disposal of Offshore Pollutants from the Continent. As a result of this study, it has been found that in terms of ownership and management of resources, no distinction has been made by the applicable international instruments. Furthermore, it has been suggested that while unconventional utilization of oil and gas recourses lead to disastrous environmental impacts, international law instruments generally applied the same approach for conventional and unconventional utilization. The Kuwait Convention, however, provides detailed rules and requirements which cover unconventional utilization of offshore oil and gas resources in a wider range.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Unconventional oil and gas resources
  • Exploitation of unconventional oil and gas resources
  • Environmental damage
  • Continental shelf
  • Law of the sea Convention 1982
  • Kuwait Regional Convention
  1. الف) فارسی

    1. امیری، زهرا؛ مصدق، محمدجواد (1395). «تأثیر اکتشاف و استخراج پیشرفتۀ ذخایر غیرمتعارف هیدروکربنی بر صنعت نفت در ده سال آینده». ماهنامۀ علمی- ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، شمارۀ 140، ص 10- 4.

    2. امین‌زاده، علی؛ مس‌بیگی، مسعود (1383). «هیدرات‌های گازی». ماهنامۀ علمی- ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، شمارۀ 10 ، ص 27-26.

    3. تدینی، عباس؛ حاتمی، علی‌اصغر (1378). «شیوۀ اعمال صلاحیت ملی در دریاها». فصلنامۀ دیدگاه‌های حقوقی، شمارۀ 15 و 16، ص 56- 33.

    4. جهانی، فرخ‌زاد (1390). «بهره‌برداری از منابع مشترک نفت و گاز و تحدید حدود دریایی». مجلۀ حقوقی دادگستری، دورۀ 75، شمارۀ 75 ، ص 145-113.

    5. سعیدی نیاسر، سید محمدرضا (1396). «تأثیر انقلاب منابع غیرمتعارف گاز بر بازار جهانی، محیط زیست و امنیت انرژی». فصلنامۀ سیاست خارجی، دورۀ 31، شمارۀ 3، ص 210 – 185.

    6. صیرفی، ساسان (1397). «کاربرد خطوط مبدأ مستقیم در تحدید حدود دریایی؛ با نگاه ویژه به تحدید حدود دریایی بین ایران و کویت». فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 48، شمارۀ 3، ص 505- 483.

    7. عسگری، سهراب؛ صادقی، فرزانه؛ خان‌محمدی، زهرا (1393). «ویژگی‌های زیست‌محیطی خلیج فارس و جایگاه آن در کنوانسیون‌های کویت و حقوق بین‌الملل دریاها (1982)». نشریۀ علمی - پژوهشی اطلاعات جغرافیایی سپهر، دورۀ 23، شمارۀ 89، ص 25- 17.

    8. فرشچی، پروین؛ دبیری، فرهاد؛ شجاعی، سارا (1386). «بررسی ابعاد حقوقی آلودگی‌های نفتی در منطقۀ خلیج فارس و دریای عمان». فصلنامۀ علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورۀ 9، شمارۀ 4، ص 86- 75.           

    9. لطفی‌یار، امینه؛ چهرازی، علی؛ ثابتی، نادر (1395). «بررسی شیل‌ها به عنوان منابع نامتعارف». ماهنامۀ علمی- ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، شمارۀ 135، ص 72- 65.

    10. محمدباقری، اعظم؛ فرمیهنی فراهانی، احمد (1395). «تأثیر توسعۀ فناوری شکست هیدرولیکی بر منابع آب». ماهنامۀ علمی- ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، شمارۀ 139، ص 47- 43.

    11. نادعلی، محمد؛ نصیری، سمیرا (1394). «صنعت نفت و گاز شیل: فرصت یا تهدید». فصلنامۀ روند، سال بیست و دوم، شمارۀ 72، ص 154-129.

    12. یونس‌آرا، عبداله (1394). «چشم‌انداز منابع غیرمتعارف در سبد جهانی انرژی». ماهنامۀ علمی- ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، شمارۀ 129، ص 7- 4.

     

     

     

    ب) خارجی 

    13. Amorim, Lívia (2014). "Design of Fiscal System for Exploration of Shale Gas: How is it Different From Conventional Oil and Gas?". In SPE Hydrocarbon Economics and Evaluation Symposium، Society of Petroleum Engineers،19-20.

    14. Arthur, J. Daniel, Bruce Langhus, and David Alleman (2008). "An overview of modern shale gas development in the United States". All Consulting, 3, 14-17.

    15. Bamberger, Michelle, and Robert E. Oswald (2012)."Impacts of gas drilling on human and animal health". New solutions: a journal of environmental and occupational health policy ,22, no. 1: 51-77.

    16. Caineng, Zou, Yang Zhi, Guosheng Zhang, Hou Lianhua, Zhu Rukai, Tao Shizhen, Yuan Xuanjun et al (2014). "Conventional and unconventional petroleum “orderly accumulation”: Concept and practical significance". Petroleum Exploration and Development ,41, no. 1 ,14-30.

    17. Clark, Corrie E., A. J. Burnham, Christopher B. Harto, and Robert M. Horner) 2012(. "Hydraulic fracturing: technology, impacts, and policy". No. ANL/EVS/R-12/5. Argonne National Lab.(ANL), Argonne, IL (United States). P 1-24

    18. Field, R. A., J. Soltis, and S. Murphy (2014). "Air quality concerns of unconventional oil and natural gas production". Environmental Science: Processes & Impacts ,16, no 5, 954-969.

    19. LI Ying, Haitao XUE, and Shansi TIAN (2015). "Talk about the Difference and Connection between Conventional and Unconventional Oil". Acta Geologica SinicaEnglish Edition, vol 89, no. s1, 261-262.

    20. Ma, Y. Zee (2016). "Unconventional resources from exploration to production". In Unconventional Oil and Gas Resources Handbook, p 3-52.

    21. Zoback, Mark, Saya Kitasei, and Brad Copithorne )2010(. "Addressing the environmental risks from shale gas development". Vol. 21. Washington, DC: Worldwatch Institute.

    - سایت‌ها

    1. http://www .awma.org , Venkatesh Uddameri Audra morse and danny reible, Unconventional oil and natural gas resources development and their potential environment impacts , air and waste management association
    2. https://www.pmo.ir/fa/law/301/
    3. https://www.doe.ir/portal/home