مدیریت مخاطرات سرمایه‌پذیر در برگزاری مناقصات قراردادهای ‏توسعة بالادستی نفت و گاز در چهارچوب الگوی انتخاب نامناسب‎ ‎

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق خصوصی و اقتصادی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه ‏علامۀ طباطبایی ‏

2 دانش آموختة دکتری مدیریت قراردادهای بین‌المللی نفت و گاز دانشکدة حقوق و علوم سیاسی ‎دانشگاه علامة طباطبایی‏

چکیده

نبودِ تقارن اطلاعاتی بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های متقاضی ورود به قراردادهای توسعه‌ای نفت و گاز زمینه‌ساز بروز پدیدة ‌انتخاب نامناسب در قراردادهای مورد نظر است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که راهکارهای حقوقی و قراردادی مدیریت مخاطرات ناشی از انتخاب نامناسب کدام ­اند و آیا فرایند انتخاب شرکت­ های اکتشاف و تولید، جلوگیری از پدیدة انتخاب نامناسب را تضمین می­ کند یا خیر؟ بدین­ منظور یافته‌های علم اقتصاد در چهارچوب الگوی انتخاب نامناسب با هدف شناسایی ابزارهای حقوقی و قراردادی برای مدیریت مخاطرات مزبور به­ کار گرفته شده است. بررسی فرایند تعیین صلاحیت شرکت ­های اکتشاف و تولید حاکی از آن است که روش‌های اتخاذشده به ­منظور ارزیابی و غربالگری متقاضیان از کفایت لازم برخوردار نبوده است و فرایند مزبور می‌تواند یکی از مصادیق پدیدة انتخاب نامناسب باشد. طراحی و استقرار نظام جامع ارزیابی پیمانکاران، واگذاری ارزیابی توان مالی پیمانکاران به مؤسسات رتبه‌بندی اعتباری و استفاده از ظرفیت شروط قراردادی به­ منظور پیاده‌سازی الگوهای علامت‌دهی و غربالگری، ازجمله راهکارهایی است که می‌تواند مخاطرات ناشی از انتخاب نامناسب را بکاهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Managing Risks of Capital Applicant in ‎Holding Tenders of Oil and Gas Upstream ‎Development Contracts within The Adverse ‎Selection Model (Case Study of Selection of ‎Exploration and Production Companies)‎

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mahdi Hajian 1
  • Mohammad Hasan Mohammadi 2
1 Assistant Professor of Private and Economic Law group, Faculty of Law and ‎Political ‎Sciences, Allameh Tabataba'i University
2 PhD in International Oil and Gas Contracts Management, Faculty of Law ‎and Political ‎Sciences, Allameh Tabataba’i University
چکیده [English]

The information asymmetry between the National Iranian Oil Company and the companies applying to enter into oil and gas development contracts is the cause of the phenomenon of adverse selection in those contracts. This study seeks to answer this question: what are the legal and contractual solutions for managing risks due to adverse selection, and whether the selection process of exploration and production companies guarantees the prevention of adverse selection or not. For this purpose, the findings of economics have been used in the framework of the adverse selection model with the aim of identifying legal and contractual tools to manage these risks. Examination of the evaluation processes of exploration and production companies indicates that the methods adopted for the evaluation and screening of applicants are not sufficient and this process can be considered as an example of adverse selection e. In this regard, designing and establishing a comprehensive contractor evaluation system, assigning the evaluation of financial capacity of contractors to credit rating agencies and using the capacity of contractual conditions to implement signaling and screening patterns are some of the strategies that can minimize client risks relevant to adverse selection.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adverse selection
  • Bidding risks
  • Exploration and Production Company
  • ‎Financing contract‏.‏
  1. منابع

    الف) فارسی

    1. ابراهیمی، سید نصرالله؛ فرخ جواندل جانانلو (1394). «مدیریت تفسلی ریسک در تنظیم قراردادهای بین‌المللی نفت». مطالعات حقوق انرژی، دورة اول، شمارة اول، ص36-17.

      DOI: 10.22059/jrels.2015.54550

    2. تهرانی، رضا؛ حسن محمدی؛ امیر محمد رحیمی (1388). «نظام سنجش اعتبار و جایگاه آن در بهبود نظام تأمین مالی». کنفرانس بین‌المللی توسعة نظام تأمین مالی در ایران.
    3. راغفر، حسین؛ فیصل عامری؛ محمد جواد ناخدا (1396). «مدیریت راهبردی قراردادهای نفتی مشارکت در تولید در چهارچوب دو مدل مخاطرات اخلاقی و انتخاب نامناسب». فصلنامة مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی، دورة 4، شمارة اول، ص148-121 در: .https://issk.sndu.ac.ir/article_60.html (15 خردد 1399)
    4. رحمانی، تهمینه؛ میرزاده کوهشاهی، نادر (1395). «آسیب­ شناسی حقوقی برگزاری مناقصات در ایران». فصلنامة حقوق اداری، سال دوم، شمارة 7، ص182-143. http://qjal.smtc.ac.ir/article-1-66-fa.html (18 اسفند 1398)
    5. صادقی سقدل، حسین؛ یاور خانزاده (1395). «اطلاعات نامتقارن و جایگاه آن در اقتصاد اسلامی». مطالعات اقتصاد اسلامی، سال هشتم، شمارة 2 (پیاپی 16)، ص226-199. DOI:10.30497/ies.2016.1803
    6. صالحی، حمیدرضا؛ معصومه اکبرزاده؛ ایمان دهقانی­ دهج (1394). «جایگاه تشریفات مناقصه و مزایده در تشکیل قراردادهای دولتی». فصلنامة حقوق اداری، ‎دورة 2، شمارة 8، ص34-9 در: . http://qjal.smtc.ac.ir/article- fa.html 1-83

       (23 مرداد 1398)

    1. صادقی نیارکی، رقیه؛ سیدنصرالله ابراهیمی (۱۳۹۶). «مقایسة تطبیقی بین آیین ­نامة معاملات شرکت ملی نفت (1379) و قانون برگزاری مناقصات و آیین­ نامه‌های آن و ارائة راهکارهای حل تعارضات احتمالی». چهارمین همایش بین ­المللی نفت، گاز و پتروشیمی، تهران، مرکز پژوهش­ های صنعتی و معدنی.
    2. طاهری­ فرد، علی؛ مصطفی سلیمی ­فر (1392). «بررسی توزیع ریسک در نسل‌های اول، دوم و سوم قراردادهای بیع متقابل توسعه». پژوهشنامة اقتصاد انرژی ایران، دورة 3، شمارة 9، ص174-151. در:

    https://jiee.atu.ac.ir/article_692.html  (20 اسفند 1398). 

    1. علی قارداشی، کامران (۱۳۹۴). «فرایند برگزاری مناقصات طبق مادة 24 آیین­ نامة معاملات دولتی». چهارمین همایش هم‌اندیشی سراسری متخصصان مناقصات کشور، تهران، شرکت نشر فن.
    2. غفاری، علیرضا؛ تکلیف، عاطفه (1394). «کاربرد الگوی عقلایی در تصمیم‌گیری‌های راهبردی برای تولید صیانتی از میدان مشترک پارس جنوبی-گنبد شمالی: مدل مفهومی با تأکید بر الزامات حقوقی». پژوهشنامة اقتصاد انرژی ایران، دورة 4، شمارة 16، ص180-137. DOI: 10.22054/jiee.2016.1896
    3. قانون برگزاری مناقصات (1383).
    4. نوری یوشانلویی، جعفر؛ عصمت شاهمرادی (1396). «آثار حقوقی فساد بر قراردادهای نفت و گاز». مطالعات حقوق انرژی، دورة اول، شمارة 3، ص133-115. DOI: 10.22059/jrels.2017.139030.29
    5. هندی، سیداصغر؛ درویش، زهرا (1397). «رفتارهای ضدّ رقابتی شرکت‏­ های نفتی خارجی در مرحلۀ مناقصات قراردادهای آی.پی.سی و ضمانت‏ اجراهای قواعد رقابت در قبال آن». نشریة مطالعات حقوق انرژی، دورة 4، شماره 2، ص604-571.

    DOI: 10.22059/jrels.2019.269319.239

     ب) خارجی

    14. Akerlof, G. A (1978). “The market for “lemons”: Quality uncertainty and the market mechanism”. In Uncertainty in economics (pp. 235-251). Academic Press..     At:https://viterbieb.usc.edu/~shaddin/cs590fa13/papers/AkerlofMarketforLemons.pdf (Accessed 24 March 2020).  

    15. Aleshin, A (2001). “Risk management of international projects in Russia”. International Journal of Project Management, 19(4), 207-222. DOI: https://doi.org/10.1016/S0263-7863(99)00073-3 (Accessed 27 February 2020).

    16. Bliss, C; Tella, R. D (1997). “Does competition kill corruption?”. Journal of Political Economy, 105(5), 1001-1023. DOI: https://doi.org/10.1086/262102 (Accessed 12 April 2020).

    17. Bolton, P; Dewatripont, M (2005). Contract theory. MIT press.

    18. Christoffersen, P (2012). Elements of financial risk management. Academic Press.

    19. Hillson, D (2003). “Using a risk breakdown structure in project management”. Journal of Facilities management, 2(1), 85-97. DOI: 10.1108/14725960410808131 (Accessed 28 June 2020).

    20. Hull, J (2012). Risk management and financial institutions, Web Site (Vol. 733). John Wiley & Sons.

    21. Raftery, J (2003). Risk analysis in project management. Routledge.

    22. Sapte, W (1997). Project Finance: The Guide to Financing Build-operate-transfer Projects: Uses in PPP. Euromoney Publications PLC.

    23. Smith, J. M; Smith, J. M. M (1982). Evolution and the Theory of Games. Cambridge university press.

    24. UNITED NATIONS CONFERENCE ON TRADE AND DEVELOPMENT (2011). MODEL LAW ON COMPETITION.

    25. Van Thuyet, N; Ogunlana, S. O; Dey, P. K (2007). “Risk management in oil and gas construction projects in Vietnam”. International journal of energy sector management, 1(2), 175-194. DOI: https://doi.org/10.1108/17506220710761582 (Accessed 22 January 2020).

    26. Xie, G ; Zhang, J ; Lai, K. K (2006). “Risk avoidance in bidding for software projects based on life cycle management theory”. International Journal of Project Management, 24(6), 516-521. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijproman.2006.03.004 (Accessed 14 March 2020).

    27. Zhi, H (1995). “Risk management for overseas construction projects”. International journal of project management, 13(4), p231-237. DOI: https://doi.org/10.1016/0263-7863(95)00015-I (Accessed 22 May 2020).