بررسی انتقادی نظام مالی الگوی قراردادی آی.پی.سی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختة دکتری، حقوق نفت و گاز، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی ، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار ، گروه حقوق خصوصی و اسلامی، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

استفاده از الگوی قراردادی بیع متقابل در صنعت بالادستی نفت و گاز طی سال ­های گذشته که سه نسل متفاوت و مترقی را نیز از سر گذرانده است، نتوانست پاسخگوی تمامی نیازهای استفاده­ کنندگان این نوع قراردادی، به­ ویژه سرمایه­ گذاران خارجی باشد؛ ازاین­ رو در عمل با ناکارآمدی، به ­خصوص در جذب سرمایه­ گذاری خارجی، روبه­ رو شد و نیاز به طراحی الگوی قراردادی جدید که برآورندة نیازهای روز کشور باشد، بیش از پیش احساس گردید که طراحی الگوی قراردادی نوین نفتی ایران با نام آی.پی.سی را ایجاب کرد. هرچند الگوی اخیرالتصویب نیز همانند قراردادهای گذشته از ایراد و انتقاد در امان نمانده است، اما در عمل و در بخش نظام مالی یک گام به جلو برداشته و جذابیت بیشتری را برای سرمایه ­گذاران خارجی ایجاد کرده است. در این پژوهش سعی بر آن ­است با بهره­ گیری از روش تحقیق و بررسی انتقادهای عمده و مهمِ وارده بر نظام ­مالیِ قراردادهای نوین و پاسخ به آن­ها، به این جمع ­بندی رسید که اگرچه الگوی مزبور پاسخگوی همة نیازهای قراردادی صنعت نفت و گاز نیست و دارای کاستی ­هایی در حوزة عملیات و اجراست، درعین ­حال گامی مؤثر و مفید، به ­ویژه در پیشبرد اهداف اقتصادی و نظام ­مالی قراردادهای جدید به­ منظور افزایش جذابیت برای سرمایه­ گذاران خارجی بوده ­است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Critical Review of IPC’s Fiscal Regime

نویسندگان [English]

  • Hosna GholamiGhadi 1
  • Seyed Nasrolah Ebrahimi 2
1 PhD in Oil and Gas Law, University of Tehran, Faculty of Law and Political Sience, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, of University of Tehran, Faculty of Law and Political Science, Tehran, Iran
چکیده [English]

Over the last decades, the buy-back contract model in Iran’s petroleum industry was a valuable tool that kept evolving over the last 3 generations. Despite its significance, it was always faced with heavy criticism. After the sanctions against Iran and the occurrence of Joint Comprehensive Plan of Action, there was a crucial need of international investment by joining foreign investors and contractors on behalf of the host government. Thus, there was a vital need for an enhanced model contract, after changes in laws, allowing this agreement. Because most of Iran’s current reservoirs have been depleted, it is essential to do sustainable exploit with a maximum efficient rate of recovery including prioritizing use of shared reservoirs. This has led to the enactment of a new model of oil and gas contracts called IPC. This new model has its own flaws especially in fiscal regimes and is faced with criticism. This paper attempts to analyze and respond to these critical reviews. Although there are some gaps in the model, it can pave the way for advancement of economic and fiscal regimes leading to further foreign investments, in hopes of strengthening Iran’s position in OPEC and world trade of oil and gas for long-term.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Buy-Back Contracts
  • Fiscal Regime
  • Foreign Investment
  • IPC
  • New Contractual Model
  • Upstream Contracts

مراجع

  1. منابع

    الف) فارسی

    1. ابراهیمی، سید نصرالله؛ محمدحسن صادقی ­مقدم؛ نرگس سراج (1391). «انتقادهای وارده بر قراردادهای بیع متقابل صنعت نفت و گاز ایران و پاسخ ­های آن». فصلنامة حقوق، دورة 42، شمارة 4، ص19-1.

     DOI: 10.22059/JLQ.2013.31991

    1. ابراهیمی، سید نصرالله؛ مهدی منتظر؛ فرزاد مسعودی (1393). «اصول قانونی حاکم بر قراردادهای خدماتی بالادستی صنعت نفت و گاز ایران». پژوهشنامة اقتصاد انرژی ایران، سال سوم، شمارة 12، ص26-1. در:

        https://jiee.atu.ac.ir/article_598.html   (12 اسفند 1398)    

    1. ابراهیمی، سیدنصرالله؛ سیدعلیرضا طباطبایی بافقی (1394). «روش­شناسی و ابزار تحقیق در حقوق نفت و گاز». مطالعات حقوق انرژی، سال اول، شمارة 2، ص152-139.  DOI: 10.22059/jrels.2015.57207
    2. امامی میبدی، علی؛ احمد هادی (1396). «ارزیابی نظام مالی قراردادهای نفتی بیع متقابل و قرارداد جدید نفتی ایران با استفاده از تکنیک TOPSIS». فصلنامة مطالعات اقتصاد انرژی، سال سیزدهم، شمارة 55، ص106-69. در:

        http://iiesj.ir/article-1-869-fa.html (10 آذر 1398)

    1. خرمی، حامد؛ سید محمد حسین امامی (1395). «واکاوی نظرات و اشکالات وارده به قراردادهای جدید نفتی». ماهنامة علمی-ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، شمارة 136، ص10-6. magiran.com/p1618538 (8 آذر 1398) 
    2. خواجوی، علی (1395). «مقایسة چهارچوب کلی مدل قراردادهای نفتی شرکت ملی مناطق نفت­ خیز جنوب با مدل مصوب هیأت وزیران». ماهنامة علمی-ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، شمارة 138، ص34-26. در:  magiran.com/4665   (22 اسفند 1398)                                                                                 
    3. دیباوند، هادی؛ علی طاهری ­فرد؛ علی فریدزاد؛ عاطفه تکلیف؛ محمدمهدی بحرالعلوم(1397). «مقایسة ابعاد مالی قراردادهای جدید نفتی ایران و بیع متقابل؛ مطالعة موردی فازهای 4 و 5 میدان گازی پارس جنوبی». پژوهشنامة اقتصاد انرژی ایران، دورة 7، شمارة 21، ص77-51. DOI: 10.22054/jiee.2018.9099
    4. شیروی، عبدالحسین؛ سید نصرالله ابراهیمی (1388). «اکتشاف و توسعة میادین نفتی ایران از طریق قراردادهای بیع متقابل». ترجمة مجتبی اصغریان، مجلة حقوقی بین­ المللی (مرکز امور حقوقی بین­ المللی ریاست جمهوری)، سال بیست ­وششم، شمارة 41، ص262-243. DOI: 10.22066/CILAMAG.2009.17292
    5. صابر، محمدرضا (1389). بیع متقابل در بخش بالادستی نفت و گاز. تهران، نشر دادگستر.
    6. صاحب­ هنر، حامد؛ محمدرضا لطفعلی­ پور؛ محمود هوشمند؛ مهدی فیضی (1396). «مقایسة تطبیقی رژیم مالی قراردادهای جدید نفتی ایران و قراردادهای مشارکت در تولید؛ مطالعة موردی میدان آزادگان جنوبی». فصلنامة نظریه ­های کاربردی اقتصاد، شمارة 1، ص118-87. در: https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_6108.html#ar_info_pnl_cite (22 اسفند 1398)
    7. فرحناکیان، فرشید (مصاحبه توسط نشریة عدالت­ نامه) (1395). «آی.پی.سی نوعی «مشارکت در تولید کنترل شده» است/ شرکت‌های ایرانی «عملة» شرکت‌های نفتی خارجی خواهند شد». خبرگزاری فارس. خبرنگار اقتصادی خبرگزاری (26/ 02). در: http://fna.ir/FGLD8A  (24 اسفند 1398)                                                                    
    8. فرخی، علی؛ مهراس عباییان (1397). «مطالعة مقایسه‌ای جذابیت اقتصادی و مالی قراردادهای جدید (IPC) و بیع متقابل نمونة موردی میدان نفتی در بلوک اناران». فصلنامة مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، دورة 8، شمارة 27، ص108- 89. در: http://sspp.iranjournals.ir/article_30298.html  (10 بهمن 1398).  
    9. کاوسی، شراره؛ محمدعلی فلاحی؛ سید محمدجواد رزمی(1397). «مقایسة تطبیقی توزیع منافع بین طرفین قراردادهای نفتی بیع متقابل، مشارکت در تولید و قراردادهای جدید نفتی ایران؛ مطالعة موردی میادین سروش و نوروز». ﭘﮋوﻫﺸﻨﺎمة اﻗﺘﺼﺎد اﻧﺮژی اﯾﺮان، سال هفتم، شمارة 26، ص130-79. DOI: 10.22054/JIEE.2018.9101
    10. گزارش عیار آنلاین (1394). قراردادهای جدید نفتی ایران آی.پی.سی. گزارش شمارة 1005، تهران، عیار آنلاین.
    11. نریمانی زمان ­آبادی، محمدرضا؛ حبیب سبزواری (1395). مقدمه ای بر حقوق، اقتصاد و مدیریت قراردادهای نفتی. تهران، انتشارات خرسندی.
    12. نیکبخت، محمدرضا؛ محمد آرین (1394). «طراحی الگوهای قراردادی جدید برای توسعة میادین هیدروکربوری ایران، بررسی و نقد قانون جدید وزارت نفت». فصلنامة تحقیقات حقوقی (دانشکدة حقوق دانشگاه شهید بهشتی)، دورة 18، شمارة 3 (شمارة پیاپی 71)، ص120-75. در: https://lawresearchmagazine.sbu.ac.ir/article_56211.html (12 دی 1398).    

              ب) خارجی

    17. Abd Ghadas, Zuhairah Ariff; Karimsharif, Sabah (2014). “TYPES AND FEATURES OF INTERNATIONAL PETROLEUM CONTRACTS.” South East Asia Journal of Contemporary Business, Economics and Law 4 (3): 34-41. at: https://seajbel.com/wp-content/uploads/2014/06/KLL4313-Zuhairah-Sabah-Karim-TYPES-AND-FEATURES.pdf (Accessed 2 March 2020).

    18. Agha Seyed Jafar Kashfi, Mona (2017). “Cabinet approves general conditions governing Iran’s Upstream Oil and Gas Contracts (2016): improvements in the assessment and management of the environmental impacts of upstream oil and gas operations.” Journal of World Energy Law and Business (10): 136–146. at: https://doi.org/10.1093/jwelb/jwx002 (Accessed 2 March 2020).

    19. Bohorquez, Mauricio Orozco (2014). “Hydrocarbon Discovery Potential in Colombian Basins: Creaming Curve Analysis.” AAPG 2014 European Regional Conference & Exhibition. Barcelona, Spain: American Association of Petroleum Geologists (AAPG). at https://www.searchanddiscovery.com/pdfz/documents/2014/10613bohorquez/ndx_bohorquez.pdf.html (Accessed 2 March 2020).

    20. Demirmen, J. Meisner, F (1981). "The Creaming Method: A Bayesian Procedure to Forecast Future Oil and Gas Discoveries in Mature Exploration Provinces." Journal of the Royal Statistical Society (Wiley for the Royal Statistical Society) 144 (1): 1-31. at: https://www.jstor.org/stable/2982158?origin=crossref (Accessed 2 March 2020).

    21. Ghandi, Abbas; C.-Y. Cynthia Lin Lawell (2017). “On the rate of return and risk factors to international oil companies in Iran’s buy-back service contracts.” Energy Policy (103): 16–29. at: https://doi.org/10.1016/j.enpol.2017.01.003 (Accessed 2 March 2020).

    22. Glass Geltman, Elizabeth Ann (2016). “OIL & GAS DRILLING IN NATIONAL PARKS.” NATURAL RESOURCES JOURNAL 56 (1): 145-192. at: http://www.jstor.org/stable/24889113 (Accessed 2 March 2020).

    23. Groenedaal, Willem J.H. van; Mazraati, Mohammad (2006). “A critical review of Iran’s buyback contracts.” Energy Policy 34 (18): 3709-3718. at: https://doi.org/10.1016/j.enpol.2005.08.011 (Accessed 2 March 2020).

    24. Katebi, Aye (2014). “Oil and Gas Contracts in Iran.” Tehran: Petroleum University of Technology, May 12. at: https://silo.tips/download/oil-and-gas-contracts-in-iran (Accessed 2 March 2020).

    25. Likosky, Michael (2010). “Contracting and regulatory issues in the oil and gas and metallic minerals industries.” Transnational Corporations 18 (1): 1-42. at: https://unctad.org/system/files/official-document/diaeiia20097_en.pdf (Accessed 2 March 2020).

    26. Martin, Timothy (2004). “Model Contracts: a Survey of the Global Petroleum Industry.” ENERGY & NATURAL RESOURCES LAW 22 (3): 281-340. at:  https://doi.org/10.1080/02646811.2004.11433373 (Accessed 2 March 2020).

    27. Soleimani, M; Tavakolian. M (2017). “Comparative Financial Analysis of IPC, the New Iran’s Oil Fields Development and Production Enhancement Framework IPC vs. Buyback Contracts.” Production Enhancement and Cost Optimisation. Kuala Lumpur, Malaysia: Society of Petroleum Engineersat: https://doi.org/10.2118/189239-MS (Accessed 2 March 2020).

    28. Taverne, Bernard G (2013). Petroleum, Industry and Governments: A Study of the Involvement of Industry and Governments in Exploring for and Producing Petroleum. 3rd. Wolters Kluwer Law & Business.

    29. Yeganehshakib, Reza (2015). Iran Petroleum Contract Bill: risks and benefits for foreign investors. November 20. at: https://www.azernews.az/news.php?news_id=89972&cat=

       region (Accessed 2 March 2020).

    30. Youssef, Ali (2018). "THE NEW IRAQI OIL LICENSING ROUND: A FISCAL PERSPECTIVE." 1001 Iraqi Thoughts. https://1001iraqithoughts.com/2018/06/13/the-new-iraqi-oil-licensing-round-a-fiscal-perspective/ (Accessed 2 March 2020).

مطالعات حقوق انرژی
دوره 8، شماره 2
اسفند 1401
صفحه 401-420

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار