استفاده از توان داخل در قراردادهای بین‌‌المللی نفتی؛ تطبیق قراردادهای خدماتی عراق، مدل آی.پی.سی‏ ایران و امتیازی نروژ‏

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق بین‌الملل، دانشکدة حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان اصفهان، اصفهان، ایران.

2 گروه حقوق، دانشکدة علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

ظرفیت‌سازی محلی در صنعت نفت و گاز امری ضروری و یکی از شاخصه­ های توسعة اقتصادی است و در کشور ما اهمیتی دوچندان دارد؛ چراکه درآمد حاصل از نفت و گاز منبع اصلی درآمد ارزی کشور است. در مقالة پیش‌رو، این پرسش اساسی مطرح است که رویکرد تقنینی و قراردادی ایران به اصل استفاده از توان داخل چه بوده و کدام کشورها الگویی موفق در این زمینه داشته‌اند و با گردآوری مطالب به روش کتابخانه‌ای و استفاده از روش تحقیق تحلیلی و توصیفی، در انتها این پاسخ به پرسش داده شده است که قانون‌گذار ایران با درک اهمیت این موضوع، در بازه‌های زمانی مختلف نسبت به تصویب قوانین مرتبط با ارتقای توان داخل اقدام کرده است، اما همچنان صنعت نفت در این زمینه با ضعف­ هایی روبه‌روست. قراردادهای بیع متقابل، در این زمینه دارای ضعف ­هایی بود. به ­هرحال در الگوی جدید قراردادی ایران نیز به­ طور کلی همة ضعف ­های بیع متقابل پوشش داده نشده است و این نتیجه حاصل شد که قراردادهای عراق به علت همانندی در قراردادها و نروژ به علت الگوسازی موفق در این عرصه، می‌تواند سرمشقی برای قراردادهای ایران باشد. هم‌چنین شرایط لازم را که بهره ­برداری مناسب از منابع، آن­ها را تشویق می کند، ایجاد کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Use of Internal Capability in International Oil Contracts, A Comparative Approach to the Iraqi Service Contracts, Iran's IPC Model and the Norwegian Concession Contracts

نویسندگان [English]

  • Abass Esfandiary khaledy 1
  • Mahmoud Jalali 2
1 Department in International & Public Law, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.
2 Department of Law, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

The use of domestic technical and service capacity in the oil and gas industry is essential and is one of the indicators of economic development. Countries seek to support domestic capacity and promote it through the establishment of laws and regulations as well as the inclusion of binding conditions in contracts. In our country, this matter is doubly important because, on the one hand, it seeks to reduce the effect of all-round Western sanctions and reduce dependence on other countries, and on the other hand, in recent decades, the income from oil and gas resources is the main source of the country's foreign exchange income. In this research, the basic question is: What is Iran's legislative and contractual approach to the principle of using local content compared to successful and leading countries in this field, and which countries have a successful model in this field, and by collecting materials using a library method and using analytical and descriptive research method, in the beginning, this hypothesis was proposed that the country of Iran sought to reduce its dependence on foreign content, but due to sanctions and lack of capital and manpower, it had weaknesses in this field. At the end, the answer to the research question has been given that Iran's legislator, realizing the importance of this issue, has passed laws related to the promotion of local content in different time frames, but still the oil industry is facing weaknesses in this field and the hypothesis proposed at the beginning of the research was correct to some extent, but the implementation of the laws has faced weaknesses due to the existence of various sanctions, and it was concluded that in the new contractual model of Iran, compared to the previous models, all the weaknesses of other contractual models have not been covered in general. In the contracts and technical features similar to conventional fields and contracts in Norway, due to successful modeling in this field, it can be a good example for negotiators and designers of Iranian oil contracts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Local content
  • Oil and gas
  • Iran
  • Norway
  • Iraq

مراجع

  1. منابع

    الف) فارسی

    1. ابراهیمی، سید نصرالله؛ مهدی منتظر؛ فرزاد مسعودی (1393). «اصول قانونی حاکم بر قراردادهای خدماتی بالادستی صنعت نفت و گاز ایران». پژوهشنامة اقتصاد انرژی ایران، سال سوم، شمارة 12، ص26-1. در:

             https://jiee.atu.ac.ir/article_598.html  (15 آذر 1401)

    1. ابراهیمی، سید نصرالله؛ سعیده قاسمی (1397). «بررسی الزامات قانونی استفاده از توان داخل در صنعت بالادستی نفت و گاز». فصلنامة پژوهش حقوق عمومی، سال بیستم، شمارة 59، ص95-63.

           DOI: 10.22054/qjpl.2017.22731.1547

    1. تراب‌زاده جهرمی، محمد­صادق؛ سید کاظم حسینی؛ محمد نوروزی (1396). «ﺗﺒﯿﯿﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺧﻂ ﻣﺸﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﮕﻮی چهارﭼﻮب اﺋﺘﻼف ﻣﺪاﻓﻊ (مطالعة موردی: قرارداد­های نفتی ایران IPC)». نشریة بهبود مدیریت، سال یازدهم، شماره 1 (35)، ص34-1. در: http://www.behboodmodiriat.ir/article_49057.html
    2. حاتمی، علی؛ اسماعیل کریمیان (1393). حقوق سرمایه ­گذاری خارجی در پرتو قانون و قراردادهای سرمایه­ گذاری. تهران، انتشارات تیسا.
    3. دیباوند، هادی (1397). «بررسی تطبیقی ابعاد مالی قراردادهای جدید نفتی ایران (IPC) با قرارداد بیع متقابل: مطالعة موردی فازهای 4 و 5 میدان گازی پارس جنوبی». رساله برای دریافت درجة دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
    4. زنگی، مریم (1398). «بررسی و راهکارهای انتقال و ارتقای فناوری در جریان اجرای قراردادهای نفتی». پایان­ نامه برای دریافت درجة کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه محدث نوری، دانشکدة اقتصاد و علوم اداری.
    5. شیروی، عبدالحسین؛ علیرضا پور­اسماعیلی (1390). «مطالعة تطبیقی الزام سهم داخل در قوانین و مقررات سازمان تجارت جهانی». نشریة حقوقی دادگستری، دورة 75، شمارة 74، ص68-41. 

      DOI: 10.22106/jlj.2011.11083

    6. عامری، فیصل؛ محمدرضا شیرمردکی دزکی (1393). «قراردادهای امتیازی جدید و منافع کشورهای تولید­کنندة نفت: تحلیلی بر مالکیت نفت، نظارت و مدیریت دولت میزبان و رژیم مالی قرارداد». فصلنامة پژوهش حقوق خصوصی، سال دوم، شمارة 6، ص108-65. در: https://jplr.atu.ac.ir/article_655.html (19 دی 1401)
    7. عامری، فیصل (1396). «الگوی جدید قراردادهای نفتی ایران و معضل انتقال فناوری در صنعت نفت». پژوهش حقوق عمومی، سال نوزدهم، شمارة 55، ص106-83. 

      DOI: 10.22054/qjpl.2017.7779

    8. غفاری، علیرضا (1397). «ابعاد اقتصادی و حقوقی ساخت داخل تجهیزات صنایع بالادستی نفت و گاز کشور». رساله برای دریافت درجة دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی، پردیس تحصیلات تکمیلی خودگردان.
    9. قنبری جهرمی، محمدجعفر؛ مجتبی اصغریان (1394). «مطالعة تطبیقی ترتیبات مالی قراردادهای خدماتی نفتی عراق و ایران». مطالعات حقوق تطبیقی، دورة ششم، شمارة 2، ص771-751. 10.22059/jcl.2015.55787DOI:
    10. منتظر، مهدی؛ سید نصرالله ابراهیمی (1392). «ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻗﺮاردادﻫﺎی ﺑﻴﻊ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ در ﭘﺮوژه­ﻫﺎی ﺑﺎﻻدﺳﺘﻲ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز اﻳﺮان و ﻣﻘﺎﻳﺴة آن ﺑﺎ ﻗﺮاردادﻫﺎی ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﺗﻮﻟﻴﺪ». مجلة ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ، شمارة 49، ص232-215. در:

    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=300917  (14 دی 1400)

    1. موسوی، حسن؛ حمیدرضا نیکبخت (1396). تحلیل حقوقی الگوی قراردادی صنعت نفت و گاز ایران با تأکید بر الگوی قراردادی جدید IPC. تهران، انتشارات گنج دانش.
    2. مهدی‌زاده کسرینه، حسین (1398). «کارآمدی یا ناکارآمدی قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور». در:https://www.alef.ir/news/3980411119.html (16 آذر 1400)
    1. نوروزی، محمد (1397). «مقایسۀ ظرفیت قراردادهای بالادستی نفت از منظر انتقال و توسعۀ فناوری با رویکرد عوامل حیاتی موفقیت». فصلنامة مطالعات راهبردی سیاست­گذاری عمومی، دوره هشتم، شمارة 27، ص48-19. در:

       https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=359782 (12 فروردین 1401)

    1. یقطین، علی (1392). «جریان‌شناسی دولت­های پس از جنگ در تقویت ساخت داخل». سرویس صنعت‌عیار آنلاین. در:    https://ayaronline.ir/1392/09/41232.html (28 اسفند 1399)

    ب) خارجی

    17. Azhagaliyeva, D., & Kalyuhnova, Y (2016). The evaluation of local content implementation in Kazakhstan. Kainar University.  Retrieved from http://centaur.reading.ac.uk/67517  (Accessed 11 May 2022).

    18. Benghida, Sonia (2017). “Norwegian Oil Management Structure: Farouk Al-Kasim Innovative Solutions”. International Journal of Civil Engineering and Technology. IAEME Publi-cation. https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01516617/document

    19. Bjørknes, Silje Stephanie Goncalves (2017). Lifting the resource curse by using local content requirements. Ansvarlig for denne tjenesten Universitetsbiblioteket i Oslo, http://urn.nb.no/URN:NBN:no-46500 (Accessed 2 September 2022)

    20. Kumar, Nagesh (2006). Use and Effectiveness of Performance Requirements: what canbe leamt from the Experience of Developed and Developing countries? UNCTAD. The development Dimension of FDI: Policy and Rule-making Prespective, New York and Ceneva, United Nations, Available at: http://www.ris.org.in,201005/20. (Accessed 15 May 2022).

    21. Kumar, Nagesh (2010). Performance Requirements as Tools of Development Policy: Lessons from Experiences of Developed and Developing Countries for the WTO Agenda on Trade and Investment, Zone IVB, Fourth Floor, India Habitat Centre.

    22. Carlos M.Correa and Nagesh Kumar (2004). Protecting Foreign Investment. The Amazon Book Review, The Amazon Book Review, ISBN-10: 8171883176, ISBN-13: 978-8171883172. (Accessed 11 December 2021).

    23. Heum, Per (2008). “Local Content Development: Experience from Oil and Gas Activities in Norway”. SNF Working Paper No. 02/08. https://www.clingendaelenergy.com/

       inc/upload/files/IGU2015_Local_Content_TF3_IGU_Final_May_2015.pdf (Accessed 9 January 2023).

    24. Klueh, U. H, Pastor, G, & Segura, A (2009). Policies to improve the local impact from hydrocarbon extraction: Observations on West Africa and possible lessons for Central Asia. Energy Policy, 37, 1128-1144.    https://econpapers.repec.org/article/eeeenepol/v_3a37_3ay_3a2009_3ai_3a3_3ap_3a1128-1144.htm (Accessed 5 May 2022).

    25. Krohn, Mads et al (1978). Norwegian Petroleum Law, Sjørettsfondet. Scandinavian Institute of Maritime Law, N: 3.331. http://www.sjorettsfondet.no/English.htm (Accessed 13 May 2022).

    26. Olawuyi, Damilola.S (2018). “Local content requirements in oil and gas contracts: regional trends in the Middle East and North Africa”. Journal of Energy & Natural Resources Law To link to this article: https://doi.org/10.1080/02646811.2018.1477494 (Accessed 13 May 2022).

مطالعات حقوق انرژی
دوره 9، شماره 1
مرداد 1402
صفحه 1-18

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار